Бо чылдың июль айның 1-ниң хүнүнден Тывага электри энергиязының өртээ чиигээр дугайында медээ республиканың чурттакчы чонунга өөрүнчүг болган.
Бистиң республикада электри энергиязының кол ажыглакчызы болгаш ооң өртээниң кол төлекчизиниң бирээзи тус черниң чурттакчы чону болгай. Тывага дамчып келген электри энергиязының элээн хөй кезиин хууда кижилер ажыглап турарлар. Оларның ажыглаары 1 кВт. шак электри энергиязының өртээ 3 рубль 65 көпеек апарган. Бажыңнарында электри плиталары тургузуп каан хоорай чурттакчылары 1 кВт. шак электри энергиязы дээш 2 рубль 55 көпеекти төлээр азы мурнунда төлеп турганындан 25 көпеек эвээшти.
Тывага электри энергиязының өртээниң чиигелдезиниң ажык-дүжүүн бөдүүн кижилер дораан-на санап түңнеп, чүү хире камналгалыг боорун тодарадып турарлар. Чижээлээрге, Анай-Хаак Бөмбүрүк Кызыл хоорайда чер бажыңныг. Үш ажы-төлүн чааскаан азырап өстүрүп чоруур болгаш, бо ие бодунуң ажылдап алган акшазын болгаш азыралы чок өскүс артканы дээш уругларының пособие акшазын көпеектен көпеекче санап, чарыгдалдарын баш бурунгаар планнаарынга чаңчыгып каан. 1 кВт. шак электри энергиязы 3 рубль 82 көпеек турда, бир айда ортумаа-биле 558 рубль төлеп турган. Бир чылда ниитизи-биле 6700 рубль өг-бүлениң акша-хөреңгизинден электри энергиязының төлевиринче үне бээр.
Бо чылдың июль 1-ден 1 кВт. шак электри энергиязы 3 рубль 65 көпеек апаар деп медээ дыңнааш, Анай-Хаак Бөмбүрүк бир айда болгаш чылда электри энергиязынга каш акша төлээрин дораан санап көрген. Бир айда ортумаа-биле 533 рубль төлээр болган. Бир чылда ниитизи-биле 6400 рубль. Бо иениң өг-бүлези бир чыл хире үе дургузунда электри энергиязынга 300 рубль камналгалыг апаар. “Аъш-чем болгаш идик-хеп өртээ доктаамал улгадып турар бо берге үеде ол хире-даа акша дуза” – деп, бо ие чугаалаан.
Анай-Хаак Бөмбүрүктүң өг-бүлези ышкаш амыдырал-чуртталгазының байдалы берге өг-бүлелер Тывада эвээш эвес. Эң ылаңгыя хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерге электри энергиязының чиигээни эки деткимче.
Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин күүседип кирипкен дораан-на Владислав Ховалыг солагай талакы дачаларга чедип, ооң чурттакчылары-биле ужуражып, дачалар девискээринде чаа школаның тудуу кандыг чоруп турары-биле таныжып көрген. Солагай талакы дачалар Кызыл хоорайның чоогунда дүрген сайзырап турар девискээр. Ында бичии уруглар садтары, эмнелге, полиция пунктузу дээш өске-даа албан черлери ажылдап турар. Дачаларның чурттакчылары боттары база сайгарлыкчы чорукту сайзырады бергеннер. Садыглар, хеп чуур черлер, парикмахерскаялар дээш өске-даа хууда бүдүрүлгелер ажыттынгылаан. Электри энергиязының өртээниң чиигээни солагай талакы дачаларның хөгжүлдезинге дөгүм боор деп ооң чурттакчылары санап турар. Юридиктиг кижи болгаш хууда сайгарлыкчы хоойлу эрге-байдалдыг хамаатыларга база электри энергиязының тарифин 15-28 хууга чиигеткен. Тарифти чиигедири чүү хире күштүг электри энергиязын оларның ажыглаарындан хамааржыр. Ындыг хемчеглер сайгарлыкчыларның чарыгдалдарын эвээжедиринге салдарлыг боор. Камнап алган акша-хөреңгизин сайгарлыкчылар чонга көргүзүп турар ачы-дузазының өртээн улгаттырбазынче үндүрүп болурлар.
Солагай талакы дачаларның девискээринде электри энергиязы-биле хандырылга эң эки садчылар болгаш огородчулар ниитилели – № 6 коммерциялыг эвес эштежилге. Бо эштежилгениң девискээринде электри четкизин сөөлгү 2-3 чылдар дургузунда чаарткан, ынчангаштың сад болгаш огородту суггарарынга таарымчалыг байдал тургустунган деп болур.
Садчылар болгаш огородчуларның № 6 коммерциялыг эвес эштежилгениң кежигүннери электри энергиязының өртээниң июль айның 1-ниң хүнүнден чиигээнин өөрүшкү-биле хүлээп алганнар.
– Бистиң эштежилгениң кежигүннериниң бир берге айтырыы электри энергиязының өртээ. Амыдырал-чуртталгазының байдалы берге өг-бүлелер шуптузун төлеп шыдавайн баар таварылгалар бар. Электри энергиязының өртээниң чиигээни бистиң эштежилгениң кежигүннеринге дыка улуг дуза. Ооң-биле холбаштыр садчыларның болгаш огородчуларның хөй кезии электри энергиязының өртээн өй-шаанда төлээр аргалыг апаар – деп, садчылар болгаш огородчуларның № 6 коммерциялыг эвес эштежилгениң баштаар чериниң даргазы Маадыр Оюн чугаалаан.
Электри энергиязының өртээниң чиигээр талазынче өскерилгени республиканың төөгүзүнге онзагай болуушкун деп чугаалап болур. Мооң мурнунда электри энергиязының өртээ доктаамал улгадып турган, 2021 чылда – чиигээн.
Шаңгыр-оол МОНГУШ.
#Электриэнергиязы #Экономика #Тыва #Тува #Тувамедиагрупп #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
