Күс дүшкен. Эртен, кежээ сооп, тайгалар баштарында хар чаай берген. Бо үеде кышка белеткел, дүжүт ажаалдазы дээш-ле көдээ ишчилерге чымыштыг үе эгелээн. Ылаңгыя Тывада бирги черде көдээ ажыл-агый, көдээ ишчилерниң ажыл-ижи. Дүжүт ажаалдазы-биле чергелештир «Өреге бүрүзүнге картофель» губернатор төлевилели база ажылын уламчылавышаан.
Хөй ажы-төлдүг болгаш социал байдалы нарын өг-бүле бүрүзүн картофель-биле хандырар дээш, чазын Кызыл хоорайның болгаш Таңды кожууннуң чагыргаларының акшаландырыышкыны-биле «Земля надежды» көдээ ажыл-агый кооперативи бодунуң шөлүнге картофельди тарааш, суггарып, ажаап-тежээп чайлаан. Дүжүт ажаап алыр үе келирге, ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызы республиканың ортумак өөредилге черлериниң сургуулдарын картофель ажаар ажылга хаара туткан.
Ол дугайында бүгү Россия чергелиг «Чылдың херээжен директору» деп мөөрейниң тиилекчизи, ТР-ниң херээжен сайгарлыкчылар ассоциациязының даргазы, «Земля надежды» кооперативтиң удуртукчузу Алена Куулар чугаалады:
– «Өреге бүрүзүнге картофель» губернатор төлевилелди боттандырар сорулга-биле, чазын бистиң кооперативтиң шөлүнге картофельди тараан. Дүжүт ажаар үе кээрге, 100 хире гектар шөлде тараан картофельди кооператив канчап-даа ажаап ап күш четпес. Ынчангаш ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызы республиканың шупту ортумак өөредилге черлериниң сургуулдарынга дүжүт ажаалдазынга киржир даалганы берген. Олар шөлге келгеш, көдээ ажыл-иш деп чүүлдү көрүп, холу-биле тудуп, дыка хөй ажыктыг чүүлдерге өөренип алганнар. Чамдык уруглар мынча хөй картофель тараан шөлдү көрүп көрбээн болур чорду. Ынчанмайн канчаар, хоорай, суурларга өскен уруглар ындыг улуг шөлге тарааш, трактор-биле казып ажаап турарын каяа көрген боор. Дүжүттү трактор-биле казып каарга, уруглар картофельди чүгле чыыр. Бирээде, олар буянныг үүлеге киржип турар. Ийиде, ажылга өөренип, келир үеде амыдыралынга ажыктыг дуржулгалыг апаар. Үште, арыг агаарга эш-өөрү-биле кады дыштанып алыр. Дүжүт ажаалдазынга киришкен сургуулдар улуг сонуургалдыг ажылдап турар. Кымны-даа күш-биле албадап ажылдатпайн турар. Дүүн бир өске техникумнуң сургуулдары дузалашкан болза, бо хүн өскелери дээш, шупту солчуп турар. Кижи бүрүзү картофельди 10 хире сетка шоодайны долдур чыыптар болза, кончуг эки – деп чугаалады.
Кызылдың экономика болгаш эрге-хоойлу техникумунуң 1-ги курсчу сургуулдары база боттарының үлүг-хуузун бо буянныг үүлеге киириштирген.
Бирги курсчу 17 оол техникумнуң ажылчыны Николай Бяковтуң удуртулгазы-биле картофельди чыгган, а 3 кыс Айгуль Ары, Аяна Кара-Сал, Оргаадай Ооржак башкызы Айыраа Шанаа-биле аар ажыл кылган оолдарга чем кылып паштанган. Сургуулдарны шөлге чедир Кызылдың школа-интернадының автобузу-биле аай-дедир чедирген. Автобустуң чолаачызы Олег Монгуш чүгле бо уругларны эвес, а хүннүң-не аңгы-аңгы техникумнарның сургуулдарын ажылдаар шөлге сөөртүп чедирип турар.
«Өреге бүрүзүнге картофель» губернатор төлевилели Кызыл хоорайда 2000 ажыг, а Таңдыда 200 хире хөй ажы-төлдүг, амыдыралы чегей өг-бүлелерни картофель-биле хандырар. Өреге бүрүзүнге 3 шоодай картофель. Ылаңгыя каът бажыңнарда чурттап турар, ногаа тарып алыр шөлү чок өг-бүлелерге социал картофель дыка улуг дуза.
– Эрткен чылын бистиң кооператив ниитизи-биле 3200 шоодай картофельди ачы-буян чедиреринге киириштирген. А бо чылын оон 3 катап хөйнү ажаап алыр ужурлуг бис. Республиканың чурттакчы чонунга картофель тарып алыр шөлдү дугуржулга-керээ езугаар берип болур бис – деп, Алена Куулар немеди.
Шынап-ла, «Өреге бүрүзүнге картофель» губернатор төлевилелиниң эки, ажыктыг талалары хөй-дүр. Бо хүннерде Кызылдың орук транспорт техникуму, Балгазынның агро-үлетпүр техникуму, Кызыл хоорайның медицина колледжиниң сургуулдары, Тываның тудуг техникуму болгаш Кызыл хоорайның чагырга чериниң ажылдакчылары «Өреге бүрүзүнге картофель» губернатор төлевилелинге үлүг-хуузун кадып, «Земля надежды» кооперативтиң картофелин ажаажып, буянныг ажыл-херекти кылган.
Айдың ОНДАР.
#Губернатортөлевилели #Өрегебүрүзүнгекартофель #Социалкартофель #Тыва #Тува #Шынсолун #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
