Сооктар дүшкен соонда чидиг респираторлуг вирустуг инфекция (ОРВИ) болгаш ооң өске хевирлери, ылаңгыя грипптиң көдүрлүүшкүнү эгелээр деп шупту билир бис.
Күс соонда организимде витаминнерниң чедишпезинден, кижиниң иммунитеди кошкаар, ынчангаш ОРВИ азы грипп-биле аарый бээр айыыл өзер. Ону болдурбазы-биле кандыг хемчээлдер кылыр болза экил, база аарый берген таварылгада чүнү канчаарын көрээлиңер.
Чидиг респираторлуг вирустуг инфекциялар (ОРВИ) - дээрге аарыгның өөскүдүкчүлери (вирустар) кижиниң тыныш органнарын дамчыштыр мага-ботче кирген соонда чидии-биле эгелээр халдавырлыг аарыглар болур. А грипп дээрге ОРВИ-ниң эң-не берге хевири-дир. Грипп биле ОРВИ-ниң даштыкы демдектери-даа, кижиниң организминге эртери-даа аңгы болур. Ылап шын диагнозту чүгле эмчи салыр, ынчангаш аараан кижи боду аарыгны тодарадып, эмненип болбас!
Дараазында ОРВИ биле грипптен баш бурунгаар камгаланырының дугайында бижиир-дир бис. Эң-не дээштиг, идегелдиг аргазы — вакцинация азы тарылга кылдырары деп эмчилер шагда чугаалап турар. Гриппке удур тарылганы чогуур үе-шаанда кылдырып алган улустуң 80-90 хуузу аарыгдан камгалаттынган болур. Сыккырткан вакцина аарыг тывылдырбас, а мага-боттуң камгалал күштерин (иммунитедин) быжыглаар, ук вакцинада кирип турар вирустарга удур демисежир күштү тургузар болур. Вакциналарның тургузуун чыл санында грипптиң чаа тыптып, улуг хора чедирип турар вирустарының аайы-биле чаартып, өскертип турар.
Тарылгадан аңгыда мага-боттуң камгалал күштерин (иммунитетти) витаминнер дузазы-биле быжыктырып болур. Иммунитет – кижиниң организминиң янзы-бүрү аарыгларга удур демисежир кол күжү. Бир эвес ол быжыг боор болза - грипптиң силерже халдаары-даа чөгенчиг. Иммунитет быжыктырар эмнер-биле деңге витаминнер ижери чугула, ылаңгыя С витаминни. Оларны аптекадан аңгыда лимон, апельсин, мандарин, киви дээн чижектиг чимистерден тып ап болур.
Оон аңгыда дараазында сүмелерни доктаамал күүседип турар болза ОРВИ, грипп аарыглардан камгаланып болур. Кудумчуже үнерде, эмин эрттир изиг азы чуга эвес, а даштын агаарга таарыштыр кеттиниңер. Арыг агаар тынарга мага-ботка кончуг эки, ынчангаш хөй агаарлап туруңар. Ынчалза-даа аргалыг болза хөй кижи чыылган черлерже барбазын кызыдыңар. ОРВИ эпидемиязының үезинде бажыңыңардан үнерде думчук аржыылын, эмчи масказын ап чоруңар. Ол мага-ботче инфекцияның кирерин чайладыр. База бир кол чүүл - амы-хууда арыг-силиг чорукту шыңгыы сагып чоруңар. Кеткен хевиңер, орун-дөжээңер арыг-силиг тудуңар, бүгү бажыңны доктаамал аштап-арыглап, чуп, агаарладып турңар. Кудумчуже үнген санында-дла холдарыңарны саваң-биле чуп туруңар.
А аргажок ОРВИ азы грипптен аарый берген таварылгада, бир дугаарында, эмчини чалаар база аарыг кижиниң чемненир аяк-савазын аңгылаар, арнынга эмчи масказын кедерин сүмелээр. Аарып турар үеде доңуп болбас, оожум-дыштыг байдалга чыдар. Хөй чылыг суксун ижер, ук суксун-биле кады мага-боттан вирустар, хоралыг бүдүмелдер үне бээр болгаш иммуннуг системаның эки ажылдаарынга дузалаар.
Республиканың аарыгларга удур кадыкшылга төвү.
