Тыва Республиканың Культура яамызының хуралдаар залынга “Пушкин картазы” деп төлевилелдиң таныштырылгазы болган. Аңаа культура сайыдының албан-хүлээлгезин күүседип турар Виктор Чигжит, ооң бирги оралакчызы Сайдана Хертек, Тываның ойнаар-кыстар театрының директору Саян Монгуш, Тыва Республиканың Национал музейиниң директору Каадыр-оол Бичелдей, Тыва Национал театрның директору Станислав Ириль база өскелер-даа киришкен. Ол ышкаш “Почта банкының” төлээзи Дмитрий Леонов база дорт эфир дамчыштыр “Пушкин картазының” дугайында немей тайылбырны берген.
Пушкин картазы деп чогум чүл ол? Уругларны болгаш аныяк-өскенни культура хемчеглеринче хаара тудуп, уран чүүлге чаңчыктырып, сайзырадыры-биле, Россия Федерациязының Культура яамызы, Чурагайлыг хөгжүлде, Харылзаа болгаш массалыг коммуникация яамызы, Почта банк-биле кады “Пушкинниң картазы” төлевилелди салып үндүрүп турар.
2021 чылдың сентябрь 1-ден тура 14-тен 22 хар чедир назылыг хамаатылар музей, театр, филармония дээн ышкаш культура албан черлеринче билеттер садып алыры-биле, акшалыг банк картазын алыр эргелиг болур. Программага киржирде, “Күрүне ачы-дузазы” порталга бүрүткеткен турар ужурлуг. “Госуслуги.Культура” деп мобильдиг капсырылганы телефонга киирип алгаш, ол картаны чагыдып алыр. Ук картаже акшаны күрүне шилчидип бээр. 2021 чылда ынаар 3 муң акшаны шилчидер, а 2022 чылда ону 5 муң кылдыр өстүрерин планнап турар. Ол түңнү бир чыл дургузунда культурлуг хемчеглерже билеттер садып алырынче чараан турар ужурлуг. Дараазында чаа чыл үнүп келирге, күрүне ынаар бир чылдың ажыглаар акшазын шилчидер. Хамааты 23 харлагыже чедир бо картаны ажыглап болур. Сентябрь айда картаны “Күрүне ачы-дуза” порталын таварыштыр чагыдып алгаш, онлайн хевирге ажыглап болур. Ол картаны онлайн-даа, пластик карта-даа хевиринге ажыглаар аргалыг. Октябрь айдан эгелээш Почта банкының салбырларындан пластик картаны чагыдып ап болур апаар.
“Пушкин картазының” ажыы чүдел? Ук картаның дузазы-биле программада коштунуп алган культураның албан черлериниң кассазындан билеттерни садып алыр.
Программаның бирги чадазында картаны «Госуслуги. Культура» мобильдиг капсырылгадан болгаш Почта банкыдан ап болур.
Программада киржип турар культура албан черлериниң сайтызынга Пушкинниң картазының дузазы-биле билетти садып алыр аргалыг болур. Шак ындыг арганы билет садар системалар болгаш операторлар база берип турар. Бир эвес хамааты кижи картазын Google Pay, Samsung Pay, Apple Pay-ге кожуп алыр азы программада киржип турар банкылардан картаны ап алыр болза, билетти албан черлериниң кассазындан база садып ап болур.
Программаның дүрүмнери-биле билетти өске улуска садып болбас. Пушкинниң картазы-биле саткан билетте садып алыкчының адын айтып каан болур. Албан черинге чеде бээрге, хамаатының документизин хынай берип болур. Бир эвес чурум хажыттынган болза, культурлуг хемчегже эрттирбейн баар. Чаңгыс ол-ла кижи 2 дугаар билетти садып-даа алыр болза, ийи дугаар билетти кым-бир кижиге дамчыдып бээри болдунмас. Бир эвес хамааты элээн каш олутту садып алгаш, чааскаан олурар деп бодаар болза, ындыг эргези бар.
Амгы үеде Тывада бо программада коштунуп алган “Пушкин картазы-биле” ажылдаарынга белен 7 албан чери бар. Ол дээрге Виктор Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театры, Алдан-Маадыр аттыг национал музей, Тываның күрүнениң ойнаар-кыстар театры, В.М. Халилов аттыг күрүне филармониязы, “Саяннар” национал ыры-сам ансамбли, Тыва национал оркестр, Тыва Республиканың Чазааның үрер-хөгжүм оркестри-дир.
“Пушкин картазынга” хамаарыштыр Сайдана Хертек дараазында чүүлдү чугаалаан. Чоорту бо программага ном саңнары болгаш культураның өске-даа албан черлери база киржип эгелээр. Кол-ла чүве – онлайн хевирге билеттерни садып алыры. Телефон, интернет чок уругларга пластик картаны чагыдып алыр аргазы база бар. Уруглар 14 харлапкаш-ла “Күрүне ачы-дуза” порталынга бүрүткедип алгаш, картаны ап болур.
Тыва Национал музейниң директору Каадыр-оол Бичелдей бо программаны республикавыска дүрген сайзырадып алыры-биле, Культура болгаш Өөредилге яамылары дугуржуп чугаалашкаш, демнежип ажылдаарын сүмелээн. Ол чүл дээрге кожууннарже үнүүшкүннерни планнап алгаш, өөреникчилерге, ада-иелерге болгаш башкыларга “Пушкин картазын” канчаар ажыглаарын өөредип, тайылбыр ажылын чорудары-дыр. “Демниг сааскан теве тудуп чиир” дээни ышкаш, ооң бо саналы кедилиг деп санаттынып турар.
Ниитизи-биле алырга, бо төлевилелдиң ажык-дузазы чоннуң культуразының деңнелин бедидер болуп турар. Ылаңгыя үргүлчү шиилер, концерттер көрүп дыштанып турар улустуң сагыш-сеткили дыш, белен-селен кылык-килеңге алыспас болур. “Аът болуру кулундан, кижи болуру чажындан” дижир болгай. Ынчангаш бо төлевилелди 14 хардан өрү кылып кааны анаа эвес. Элээди назын келирге, кандыг берге айтырыглар тургустунуп келирин ада-ие бүрүзү билир-ле боор. Ол үезинде уругну культура хемчеглеринче хөйү-биле барып болур арганы берип турары дээрге-ле материалдыг-даа, сагыш-сеткил талазы-биле-даа черле эки деткимче болуп турар.
Чыжыргана СААЯ.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
#Культура #Пушкинкартазы #Төлевилел #Тыва #Тува #Тувамедиагрупп #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
