Барыын-Хемчик кожууннуң немелде өөредилге чериниң "Чогаадылга төвүнүң" "Танцы делегейи" деп бөлгүмнүң өөреникчилери-биле Барыын-Хемчик кожууннуң Хураган-оол Саая аттыг улусчу театрның артистери Шагаа байырлалының Ак айында "Аскак кадай"деп, тыва чоннуң шаандан тура ойнап чораан оюнун ойнап күүсеткеннер.
Бо оюнну каш-даа кижи ойнап болур. Баштай черге аразы 10 метр хире ырак ийи өг төгериктей чуруп алыр. Аал коданының чижек кызыгаарын дугуржуп алыр. Ол дээрге Авазының болгаш Аскак-Кадайның девискээри болур.
Оюнну ойнаар улус: Авазы, уруглары, Аскак-Кадай.
Баштай Авазы биле уруглары өөнге турар. Хенертен Аскак-Кадай чедип кээр. Уруглар Авазының артынче чаштынгылай бээр. Аскак-Кадай ужур эдерип, Авазынче даңза сунар (маңаа өгге келген улус-биле албан таакпылажыр ужур дугайында бичии чугаалай кааптар). Авазы даңзаны соргулааш, артында уруунче сунар.
Уруу тургаш:
-Аза таакпызы тыртпас мен – деп чугаалаар.
Өске кижиниң чугаазын дыңнап кааш, Аскак-Кадай мынча деп айтырар:
— Артыңда кым боор?
— Аа, артымда бе? Көгээржиим-дир ийин, агбайым.
— Көгээржииңниң артында кым боор?
— Ооң артында бе? Көгээржиктиң хөлегези-дир!
— Хөлеге артында хөлзеп турар кым чувел?
— Уругларым-дыр ийин, агбайым.
— Ындыг чүве болза, уругларыңны тудуп чиир мен.
— Хоржок, сеңээ уругларым бербес мен!
— Ыңай тур, туттум-на!
Авазы уругларын камгалай туруп алыр, а Аскак-Кадай оларже карак-кулак чок халдап эгелээр. Шупту улус Аскак-Кадайга туттурбас дээш дезип маңнаар, бот-боттарынга дузалажыр, авазы уругларын бербес дээш кызар. Дезип маңнаарда, улус тударда аал коданының кызыгаарындан эртпес. Уруглар тударынга Аскак-Кадайга чүгле 10 минут бээр. Тудуп алган кижизин Аскак-Кадай өөнге сугар. Туттурган улусту шиидер (чаңгыс бут кырынга 5-6 минута турар). Чаңгыс-даа уруг тутурбаанда, Авазын шаңнаар. А уруглары дөгерези туттурганда, авазын шиидер (мегелеп ыгладыр).
#ТМГмедээлер #Тыва #Тывамедээ #Тывадыл #Тывамедиагрупп #Тува #Tuva #TMG #TMGNEWS #Tuvanews
