Чоокта чаа-ла школачыларны чайның узун дыштанылгазынче үдеп турдувус. Карак чивеш аразында «узун дыштанылгавыс» адакталып, чаа өөредилге чылы чоокшулаан. Ада-иелерни, башкыларны, өөреникчилерни өөредилгеге хамаарышкан янзы-бүрү айтырыглар дүвүредип-ле эгелээн. Школаже чаңгыс уругну белеткеп алыры безин кайы хире берге ийик? Кедер идик-хеви, өөредилге херекселдери, номнары дээш-ле баар. Оларны ада-иелер шыдаар шаа-биле садып, белеткеп алырлар. Өөредилге номнарын школалар берип турза-даа, чамдык эртемнерге, ылаңгыя англи дыл номун албан садар апаар. Ылаңгыя найысылалдың школаларында өөреникчилер саны көвүдеп турарындан, өөредилге номнары чедишпейн турар бир чылдагааны ында.
Ындыг турбуже, ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызы республиканың школаларын өөредилге номнары-биле бүрүн хандырар сорулгалыг чаа 2021-2022 өөредилге чылынга белеткеп эгелей берген. Бо хүннерде Тываның ном фондузунче 1,5 тонна 1-11 класстарның школачыларының чаа өөредилге номнарын эккелген. Чаа келген өөредилге номнарын Республиканың немелде өөредилге төвүнде дүжүрген.
ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем сайыдының хүлээлгезин күүседип турар Солаңгы Тамчай ук айтырыгга хамаарыштыр бодалдарын илереткен.
– Республиканың школаларын өөредилге номнары-биле бүрүн хандырар дээш, күжениишкинниг ажылдарны ийи дугаар чыл чорудуп турарывыс бо. 80 муң экземпляр өөредилге номнарын чагыткан турган бис. Баштайгы партияны чаа чыл бетинде алдывыс. Июль төнчүзүнде 14 тонна номнар келген. Ам бо чаа өөредилге чылы ном талазы-биле 84 хуу хандыртынган. Эрткен 2019-2020 өөредилге чылы-биле деңнээрге, 2 хуу өзе берген. Ол дээрге 52084 экземпляр ном эрткен өөредилге чылынга көөрде хөй болганы ол. Ном фондузун долузу-биле хандырар дээр болза, ам-даа 245 сая рубль негеттинер. 12 сая рубльга өөредилге номнарын немей чагыткан бис, манап тур бис – деп, Солаңгы Тамчай чугаалады.
Найысылалдың школаларынга өөредилге ному чедишпестээр биеэги дег чидиг айтырыг турбас ужурлуг деп Солаңгы Тамчай санап турар.
Август 16-да Республиканың немелде өөредилге төвүнүң ажылдакчылары Бай-Тайга кожууннуң Бай-Тал ортумак школазының библиотекары Айлаңмаа Хомушкуга 460 экземпляр 193 муң рубль өртектиг номнарны хүлээткен.
Бо хонуктарда Республиканың немелде өөредилге төвүнүң ажылдакчылары Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Тожу дээн ышкаш ыраккы кожууннарже чаа өөредилге номнарын чедирип эгелээр.
2021 чылдың август айның байдалы-биле алырга, Республиканың өөредилге черлериниң ном саңында ниитизи-биле 984 890 экземпляр өөредилге ному бар. Ам-даа 544 454 экземпляр өөредилге ному херек. Ном чедишпейн турар школаларның 16 хуузу Кызыл хоорайныы болуп турар. Ооң чылдагааны – көдээ суурлардан найысылалче кээп турар школачыларның саны хүнден хүнче көвүдеп турары. 2021 чылдың август 5-тиң сан-чурагайы-биле алырга, 333 хоорай школачыларынга өөредилге ному ам-даа чедишпес.
Чаа 2021-2022 өөредилге чылында электроннуг өөредилге номнарын болгаш пособиелерин школаларга долузу-биле ажыглап эгелээр. 2021 чылда Тыва Республиканың школа библиотекаларының доозазынга «Книгозаказ» деп автоматчыткан информастыг система ажылдап эгелээр.
17 883 400,00 рубль түңнүг акшага 42853 экземпляр өөредилге номун республиканың 119 школаларынга немей чагыдып каан. 2021 чылдың сентябрь 1-де ук өөредилге номнары Тывага келген турар ужурлуг. Оон ыңай Кызыл хоорайның солагай талакы дачаларында чаа ажыттынар школаның библиотеказын бүрүнү-биле хандырарынга херектиг өөредилге номнарын база чагыдып каан. Ук школага баш бурунгаар санааны-биле 1650 өөреникчи 66 (класс бүрүзүнде 25 уруг кирип турар) комплект-класс номнарны ажыглап эгелээри ол.
Чаа өөредилге чылында уруг бүрүзүнге номнар четчип, школачыларның, ада-иелерниң, башкыларның тура-соруу бедик, өөрүшкүлүг болурун күзедим! Чүге дээрге өөредилге ному чокта, өөреникчиге-даа, башкыга-даа, ада-иеге-даа берге. Ынчангаш уруг бүрүзүнге өөредилге ному четчир болзун.
Айдың ОНДАР.
