Хову-Аксы суурда үлегерлиг өг-бүле Байлаң-оол Донгакович, Аңгыр Окаевна Дактарның бажыңының девискээрин чечек-чимис бүргей апкан, кайы ырактан көөрге, суурну улам-на аян-шинчи киир каастап турар.
— Мээң өөм ишти черле огород, сад ажылынга дыка ынак, хол куруг анаа олуруп шыдавас кижи. Час дүжерге-ле, оолдарывыс, кенээттеривис, уйнуктарывыс-биле чечек-чимисти, ногааны тарып алыр чаңчылдыг бис. Бис кады чурттааш, 50 чыл ажып тур бис, эрткен чылын алдын кудавысты төрел-чонувус-биле байырладывыс-даа. Мен бүгү назынымда тудугга ажылдап чораан мен, бо Хову-Аксының бажыңнарында мээң холум дегбээн оран-сава-даа чок. Ам 75 харлыг мен, күш-ажылым тудуг адырынга эрткен, амгы үеде хүндүлүг дыштанылгада болгаш, огород, сад ажылындан-на туттунуп чор бис. Дөрт оолдуг бис, олар ам аңгы өг-бүлелиглер. Болар биске үргүлчү дузалажып турарлар, авазынга кенээттери огородун тарыжып бээр. Оолдарывыс база шевер улус, каңнакчы-даа кижи бар, огородта шеверлээр ажылдарны олар кылып турарлар. Чаңгыс-даа чук сава октавас бис, ону чараштыр кескеш, чечектер аразынга азып каар.
Хостуг үемде шыдыраалаар кижи мен, ам-даа ойнап чоруур мен. Республика-даа, кожуун-даа чергелиг маргылдааларга каш удаа киржип, шаңнадып мактадып-даа турдум. Кызыл хоорайда хоочун эжим Алдын-оол Ондар-биле шыдыраалап келген мен. Оон ыңай “Шын” солунну 40 ажыг чыл номчуп чор мен. Солунну шуут четтикпейн манаар-дыр мен, ылаңгыя чогаалдар болгаш “Аяк шайны аартап ора...” деп арыннарны сонуургап, номчуур чордум.
Бо өг-бүлениң ажылгыр, кежээзи чурттап олурар бажыңының даштындан-на илдең, базар чер чок кылдыр розалар, ромашкалар, пионнар, бархатцылар дээш кандыг-даа чараш чечектер бар. Оон ыңай кызыл-кат, инек-караа, малина, вишня, ранеткадан тура тарып алган, ам шуут быжа берген чорду. Бажыңының даштында өзүп турар кат-чимизин чыып алгаш, вареньелеп алырлар. А бажыңының иштинче кире бээрге, арыг-силиг, сайзанак-биле дөмей, шуут кайгамчык чорду. Кандыг кончуг ажылгыр, шевергин улус боор деп үнелеп көөр. Өгнүң кыс ээзиниң бажыңының иштин дендии-ле дерип, каастап алганы онза.
“Ус-дарган эр чуртун каастаар, уран кыс аалын каастаар” деп чон чиге-ле сөглээн. Дактарның өг-бүлези езулуг-ла аалдың эр ээзи суурун тудуп тургускан, а кыс ээзи аалының ишти-даштында ажылын кылып чорууру бо. Күзүн чараш чечектерни школачылар, башкылар чарашсынгаш, садып алырлар, шынап-ла, моон эскерерге, огород, сад, бажың-балгат ажылынга онза-ла бердинген тура-соруктуг өг-бүле чорду.
А.Түлүш.
