“Аңгыр-оолдуң тоожузу” деп фильмниң тургузукчуларының автор эргезин бадыткап, ону чурттуң кайы-даа булуңунга албан ёзугаар көргүзүп болур аргаларны ажыдар прокат шынзылгазын тывыскан. Бо кинону ам чурттуң кайы-даа кинотеатрларынга болгаш интернет четкизинге көрүп болур апарган.
Кинонуң авторлары баштайгы көрүлде үезинден эгелээш, ында кирип турар бир тыва ырыны бүрүнү-биле очулдурары чугула апарган. Ол шынзылга алырынга база бир шаптараазын болуп турган. Ук ажылды кылып дооскан соонда, фильмни хөй кижи көөр арганы бээр документини холга алган.
Шынзылганы алган соонда бир дугаар көрүлде Хакас Республиканың төвү Абакан хоорайга март 7-ниң хүнүнде болур. Кинонуң режиссерлары Okko болгаш ivi платформаларга боттарының каталогтарынга салыры-биле чугаалашкан.
Ол ышкаш “Аңгыр-оолдуң тоожузун” Москва, Санкт-Петербург, Новосибирск, Красноярск хоорайларга база көргүзер сорулга барын кинонуң тургузукчулары дыңнаткан. Шак мындыг көрүлделерни Тываның культуразын болгаш ёзу-чаңчылдарын билир көрүкчүлерге организастаан дээрзин кинонуң режиссёру демдеглээн.
Чоокта чаа Россияның Культура яамызындан прокат шынзылгазын алган фильм Тываның чурумалдыг бойдузунга кижиниң канчаар сайзыралче чедип келгенин чуруп көргүскен. Өөрүшкү, муңгарал, сагыш човаашкын сиңген ханы уткалыг сюжетти, бедик деңнелдиг режиссураны болгаш тыва чоннуң ёзу-чаңчылдарынче салган кичээнгейни көрүкчүлер онзалап демдеглеп турар.
Оон аңгыда, бо кино “Адалар болгаш ажы-төл” деп делегей чергелиг X деп фестивальга киришкен, «Жюриниң тускай шаңналы» деп шаңналдың эдилекчизи болган. Эрткен чылын Өг-бүле чылынга тураскааткан фестиваль 150 фильмден чагыгны алгаш, оларның чүгле 75-ин шилип алган. “Профессионалдар” деп категорияже кирген 4 фильм аразынга “Аңгыр-оолдуң тоожузун” база шаңнаан.
Кинонуң чурукчузу Севил Даржааның Кара деп тыва ыды база “Аңгыр-оолдуң тоожузун” тырттырарынга киришкен. Кара болгаш ооң ээлери Мөңгүн-Тайгада чурттап турар-даа болза, кино тырттырары-биле Өвүр кожуунче эккелген турган.
Тыва ыттарны кинода тырттырып турар апарганы келир үеде ооң уксаазын кадагалап арттырарынга кончуг эки салдарлыг дээрзин ВКонтактеде “Тувинская овчарка” деп бөлүк өөрүшкү-биле дыңнаткан.
Оон аңгыда, Тываның Улустуң чогаалчызы Степан Сарыг-оолдуң чогаалынга үндезилээн фильмниң чурагайлыг хоолгазын Алдан-Маадыр аттыг Тываның национал музейинге база байырлыг байдалга дамчыдып берген.
“Бо кино тыва чоннуң өнчүзү апаар. Ол бистиң келир салгалывыска артар кылдыр бүзүрелдии-биле шыгжаар ужурлуг бис. Ынчангаш дискиже кииргеш, дамчытканывыс бо” – деп, Ролан Ооржак демдеглээн.
Музей бодунуң ээлчээнде Тываның культуразы-биле таныжып, сонуургаар күзелдиг кижилерге көрүлделерни болгаш кинонуң авторлары-биле ужуражылгаларны организастаар. Ол дугайын сайгарып, чугаалажып турар үеде режиссёрга безин, харыылаары берге айтырыглар тургустунуп турган. Чүге дээрге фильни улам-на ханы уткалыг кылган чогаалдың авторунуң бижип турар черлериниң дугайын база сайгарып чугаалашкан.
Дискини музейге дамчыдып берип турары дээрге-ле тыва чоннуң культурлуг өнчүзүн келир үениң салгалдарынга дамчыдарынга чугула базым болганын Ролан Ооржак бодунуң бодалдары-биле үлешкен. Ол ышкаш музейге хөй-хөй чылдар дургузунда шыгжаттынар кайгамчык белек болганын база ол демдеглээн.
Шак бо үзел-бодалды музейниң директору боду саналдаан. Бо кинонуң дузазы-биле келген туристер болгаш аалчылар Тываның культуразы болгаш амыдыралы-биле таныжып алыр аргалыг болурун директор демдеглээн.
Март айның төнчүзүнде “Найырал” кинотеатрынга “Аңгыр-оолдуң тоожузун” орус, тыва ийи дылга көргүзүп эгелээр дээрзин кинонуң режиссёру Виталий Петров дыңнаткан.
Бо кинону Президентиниң культура эгелээшкиннери фондузунуң деткимчези-биле тырттырган.
Чыжыргана СААЯ.
“Шын” №8 2025 чылдың март 6