Регионнуң Баштыңы Владислав Ховалыг Тываның найысылалының агаарын чүдередирин эвээжедир ажылдарның кайы хире чоруп турарын дыңнаткан. Бо чылдың эгезинде республиканың Чазааның Сибирьниң генерация компаниязы-биле (СГК) энергетика адырында кады ажылдажылга дугайында ат салганы дугуржулгазы езугаар хемчеглер эртип турар. Документ езугаар хуу сектор хереглекчилерин база одаар улуг объектилерни төпчүткен чылыг хандырылгазынче шилчидеринге байдалдарны тургузар экологтуг хемчеглер комплекизин күүседир ужурлуг.
Кызылдың ЧЭТ-биле дугуржулга езугаар төпчүткен чылыг хандырылгазынга административтиг болгаш коммерциялыг оран-саваларны чоорту кожар. 12 улуг объектиниң бежин чылыг четкизиниң магистралында кошкан. Бо чоокку үеде «Тываавтодорнуң» бажыңын, чыл төнчүзүнге чедир «Сүбедей» УСК-ны төпчүткен одалгага кожарын Владислав Ховалыг дыңнаткан. Кызылдың президентиниң кадет училищезин кожар ажылдар эгелей берген.
2024 чылдың даңзызында 16 объектини кожары планнаттынган, ооң санында 55-ки дагжы мотоадыгжы бригаданың бөлүк бажыңнары, Кызылдың хлеб комбинады, Магистральная кудумчузунда алды садыг объектилери, «Аристократ» ресторан бар.
Төпчүткен чылыг хандырылгазынче чер бажыңнар ээлери база шилчип ап болур. Ону кылдырарда, Кызылдың ЧЭТ-че баар. Бажыңның турар черинден база чылыг четкизинден кайы хире ыраан көрүп, ону кожары билдинер.
2022 чылда Кызыл “Арыг агаар” федералдыг төлевилелде киржип турар болгаш, ооң хемчеглери күүселдеде. Амгы үеде шинчилел ажылдары чоруп турар, ооң түңнелдери-биле тодаргай хемчеглерни ажылдап кылыр. Хоорайның ыш айтырыын шиитпирлээри-биле, чылыгның өске дөстерин – газты, чырыкты ажыглаарын, чылыг четкизинге коштунарын көрүп турар. Төлевилелди 2025 чылдың ортаа үезинден эгелээш 2030 чылга чедир боттандырар.
“Арыг агаар” федералдыг төлевилел күүселдези-биле печкалыг хуу бажыңнарны чырык одалгазынче шилчидеринге “Росчетки” кады ажылдаарынга беленин дыңнаткан. Республиканың баштыңы Владислав Ховалыг биле «Росчетки Сибирьниң» чиңгине директору Павел Акилин ол угланыышкында кады ажылдажылга дугуржулгазынга аттарны бо чайын Петербургтуң делегейниң экономиктиг шуулганының үезинде (ПМЭФ) салган.
Ийи тала чырык одалгазынче шилчиир шенелде төлевилелди Кызыл хоорайның хуу секторунга, оң база солагай талакы эриктерниң, Вавилин ээтпээниң дачаларынга база бажыңнарынга эгелээрин планнаан. Бо үеде тарифтер аразының ылгалынга компенсацияның хемчээлин санап, чиигедилгени бээриниң системазын ажылдап кылып, акшаландырыышкынның дөзүн тодарадып турар.
– Төлевилелче миллиард түңнүг акша салыышкыны херек. Кызыл агломерациязында 19 муң ажыг хуу бажыңнарны чылыг бээр өске дөстер – газ, чырык, чылыг магистралынче кожар ажылдарны беш чыл дургузунда кылыры көрдүнген. Каа-Хем суурну база төлевилелче киирер аргазын көрүп турар – деп, Владислав Ховалыг дыңнаткан.
Тываның Чазааның парлалга албаны.
Чурукту интернет четкизинден алган.
“Шын” №91 2023 чылдың ноябрь 29
