2023 чылды үдеп, 2024 чылды уткуп тура, «Өөредилге» национал төлевилелдиң Тывага боттанылгазын көрээлиңер.
Бо чылын бистиң регионнуң өөредилге адырынга эң-не улуг төлевилел – 10 школа тудуу болган. Ооң ачызында хоорайның школаларының ажылы чиигээр, а көдээ школаларның өөредилгезиниң хөгжүлдезинге улуг идигни бээр. Чаа чыл бүдүүзүнде Кызыл хоорай биле Сукпак суурга 825 олуттуг ийи школа ажыглалга кирер.
Республикада 3 школада «Кванториумнар» ажылдап турар. 2023 чылда Кызылдың 12 дугаар ортумак школазының баазазынга «Кванториум» ажыттынган, келир чылын база ийини ажыдары көрдүнген. Бо школаларның кожазында школаларның өөреникчилери база ол «Кванториумнарда» немелде өөредилге кичээлдеринче барып турары өөрүнчүг.
«Чурагайлыг өөредилге хүрээлеңи» деп федералдыг төлевилел-биле (ЦОС) Тываның шупту өөредилге албан черлеринге амгы үениң дериг-херекселдери-биле ЦОС-кабинеттерни дерээн. Бо төлевилел 30 муң ажыг школачыларлыг, сургуулдарлыг 172 школаны болгаш 13 техникумну хаара туткан. 2023 чылда 34 ЦОС-кабинетти республиканың школаларынга болгаш техникумнарынга дерээн.
«Өзүлдениң точказы» деп төптерде ажылдап турар башкылар ЦОС-кабинеттериниң болгаш школа «Кванториумнарының» дериг-херекселдерин боттарының ажылынга ажыглап турар. Ол ышкаш башкылар профильдиг университеттерге стажировка эртер, өске регионнардан коллегаларының опыт-дуржулгазын алыр аргалыг болган. Тывага бо чылын химия, физика, биология талазы-биле дериттинген чурагайлыг лабораторияларлыг «Өзүлдениң точказы» деп 17 төп ажыттынганы өөрүнчүг-дүр» — деп, Тываның өөредилге хөгжүлдезиниң институдунуң ректору Жанна Уважа чугаалаан.
Тывада эртем болгаш чогаадылгаже угланган өөредилге программазын боттандырып турар «Сылдысчыгаш» деп салым-чаяанныг уругларга төптер тургустунган. Элээди биологтарга, химиктерге болгаш физиктерге солун кичээлдерни ында чорудуп турар. Республиканың шупту кожууннарындан уругларны ол Төпте хаара тудуп турар.
«Өөредилге» национал төлевилелдиң чаа угланыышкыны — патриотчу кижизидилге. Тываның шупту школаларын Россия Федерациязының күрүне символдары-биле дерээн. Ийи дугаар чыл школаларда Россияның болгаш Тываның күрүне туктарын көдүртүр ёзулал-биле неделяны эгелеп турар. 2023 чылдың сентябрь 1-ден тура школа директорларының кижизидилге талазы-биле сүмелекчилери ажылдап эгелээн.
Бо чылын хуу уруглар садтарында 150 чашка чаа олуттар немешкен. Ук уруглар садтары каш чыл улай күрүнеден деткимчени ап келген. Тывада күрүнениң эвес 13 уруглар садында 800 хире чаштар барып турар.
«Өөредилге» национал төлевилел Тываның өөредилге системазынга чаа деңнелче көдүрлүр арганы берген. 100 ажыг муң школачылар, студентилер болгаш школа назыны четпээн чаштар таарымчалыг байдалга шынарлыг билигни алыр аргалыг болган.
ТР-ниң Өөредилге яамызының медээзинден.
«Шын» №100 2023 чылдың декабрь 30
