Тыва Республиканың “Чуртталга-коммунал ажыл-агыйының чаартылгазы” деп 5 чылдың күрүне программазының боттанылгазының I чадазының ажылдары уламчылап турар.
Эрткен неделяда Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызының, “Шагаан-Арыг хоорайның водоканалы” МУБ-туң болгаш “Авангард” төлевилел албан чериниң ажылдакчылары Шагаан-Арыг хоорайга идепкейлиг ажылдааннар. Хоорайның коммунал инфраструктуразының объектилерин чаартыр ажылдарны төлевилээри-биле специалистер чугула херек ажылдарны кылып чоруткан.
Төлевилекчилер болгаш геодезистер кудуктар турар черлерни демдеглеп, суг хандырылгазының болгаш суг чорудар четкилерниң чыдар чериниң ханызын, оларның диаметрин болгаш кудуктар аразын хемчээген. Дараазында чадада төлевилел-сметалыг документацияның бодун белеткээр.
Регоннуң коммуналдыг четкилерин чаартыр 5 чылдыг күрүне программазының I-ги чадазының үезинде Шагаан-Арыг хоорайның Сельская, Юбилейная, Улуг-Хемская, Саян-Шушенское, Рабочая, Гагарин, Фестивальный, Октябрьская кудумчуларынга суг хандырылгазының болгаш суг дамчыдар системаның хоорзаларын чаартыр ажылдарны 2024 чылга чедир чорудар. Ниитизи-биле Шагаан-Арыг хоорайда 15 километрден узун дурттуг коммунал инфраструктура четкилерин чаартырын планнап турар. Дараазында чылдың төнчүзүнде коммунал хандырылгаларының шынарының экижип келгенин Улуг-Хем кожууннуң төвүнде чурттап турар 10 муң ажыг кижи эскерип каар.
Ол ышкаш Шагаан-Арыгда болгаш Тываның өске-даа кожууннарында чаа кудуктар тургузар ажылдар кончуг идепкейлиг чоруп турарын Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызы дыңнаткан. Бо чылын ниитизи-биле республикада 19 чурттакчылыг черлерге, ооң иштинде 17 суурга болгаш Шагаан-Арыг хоорайга, Кызылдың “Спутник” микрорайонунга 21 кудук ажылдап эгелээр. 2025 чылга чедир боттандырар “Тыва Республиканың чурттакчы чонун арыг суг-биле хандырары” деп программа ёзугаар кудуктарны кылып турар.
Эрзин кожуун төлевилелди боттандырары-биле дүрген ажылдап кирипкен. Мөрен, Бай-Даг, Нарын болгаш Булуң-Бажы суурларда кудуктар өрүмнээр ажылдар кылдынган. Тус черниң чурттакчы чону чаа кудуктардан арыг сугну июль айдан эгелеп узуп ижип эгелей бээр. Барыын-Хемчик кожууннуң Шекпээр, Бижиктиг-Хая, Барлык, Дөң-Терезин болгаш Аксы-Барлык суурларда кудук кылыр ажылдар база эгелээн. Ында кудуктарны казып каан.
Бо чоокку хүннерде Тес-Хем, Улуг-Хем, Барыын-Хемчик кожууннарда кудуктарны эптээр ажылдар эгелээн. Чөөн-Хемчик, Кызыл кожуунда база Кызыл хоорайда кудуктар кылырынга чугула херек чүүлдер садар ажылдар чоруп турар.
Республикада чаа кудуктар тургузар улуг ажыл Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның 2021 чылда кожууннарже ажылчын сургакчылаашкыннарының соонда эгелээн. Кажан ол кожууннарга чеде бээрге, кудуктарның ажылдаары багай, сандан үнүп турары-биле нарын айтырыглар тургустунуп турар дээрзин чурттакчы чон чугаалап турган. Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызының мурнунга республиканың суурларының кудуктарында берге айтырыгларны шиитпирлээр сорулганы Тываның Баштыңы салган.
2025 чылга чедир Тывага боттандырар программа ёзугаар 60 кудук системазын тургузар дээрзин Чуртталга-коммунал ажыл-агый яамызы дыңнадып турар.
/ Чыжыргана СААЯ.
Чурукту интернеттен алган.