РФ-тиң Камгалал яамызының Төп шериг оркестри чурттуң Камгалал сайыды Сергей Шойгунуң төрээн чер-чуртунга аалдап, Чадаана хоорайның чурттакчыларынга чоргаар, түрлүг оюн-көргүзүүн бараалгаткан. Россияның алдарлыг артизи, полковник Сергей Дурыгинниң удуртулгазы-биле чурттуң найысылалы Москва хоорайдан 60 кижи составтыг улуг коллектив Үстүү-Хүрээни болгаш С.К. Шойгу аттыг музейни сонуургап, чадаанажыларның хүндүлүг аалчылары болган.
Улуг Тиилелге хүнүнде байырлалдың маржын, Кызыл шөлге хөй-хөй солдаттарның марштап эртериниң, Президентиниң дүжүлгеже саадаар ёзулалының болгаш өске-даа чурт деңнелдиг улуг хемчеглерниң хөгжүм-аялгаларын үдээр Камгалал яамызының Төп шериг оркестри Чадаананың М. Монгуш аттыг культура одааның мурнунга 1 шак ажыг үргүлчүлелдиг концертин ийиги удаа бараалгаткан. 2014 чылда июнь айда Чадаанага бир дугаар кээп турган үезинде оркестрниң солизи Светлана Ильина сонуургак чаштарның бирээзи-биле бодунуң ойнаар хөгжүм херексели ксилофонга кады ойнааннар. А Валерий Халилов база оларның бирээзинге оркестрни дирижерлаар арганы тургускан. Ол бүгү хилис болбаан.
«Азия төвүнде фанфаралар» фестивалының концерттерин көрүп турган чаштарның бирээзи хөгжүмчү болуру-биле Москваның В.Халилов аттыг шериг-хөгжүм училищезинде өөренип турар. Ол ышкаш Камгалал сайыдының Төп шериг оркестриниң 60 хире хөгжүмчүлериниң аразындан дың-на чаңгыс тыва хөгжүмчү Алексей Мөңге улуг хемчээлдиг туба деп үрер хөгжүм херекселин ойнап олурар болду. Ол база 2016 чылда ук оркестрниң Туран хоорайга концертиниң соонда Төп шериг оркестринге ойнаар сорулганы салып алгаш, Кызылдың уран чүүл колледжизиниң үрер хөгжүм салбырынче изиг күзели-биле өөренип кирип алган. Школа дооскуже чедир чаңгыс-даа хөгжүм херекселинге ойнап көрбээнин база спорт-биле өңнүктежип, ооң-биле профессионал мергежилин улаштыр холбаар сорулгалыг турганын Алексей Мөңге чугаалаан. Оркестрниң хөгжүмчүлериниң боттарының киржилгези база дириг хөгжүм аялгазы ооң салым-чолунга улуг салдарны чедиргени чугаажок. Ол ышкаш ук оркестрге шилилге эртип алыры нарын, чурттуң регионнарының шылгараңгай салым-чаяанныг хөгжүмчүлерин алыр дээрзи билдингир. Алексей Мөңге ук оркестрге туба хөгжүм херекселинге ойнап, бир чыл дургузунда шериг албан-хүлээлгезин күүседир.
2023 чылдың июнь айда тыва эки турачыларның Ада-чурттуң Улуг дайынынче аъттанганындан бээр 80 чыл оюнга тураскааткан «Азия төвүнде фанфаралар» деп үрер хөгжүм оркестрлериниң аразынга Делегей чергелиг фестиваль болуп эрткенин сагындыраал. Ук хемчег ТР-ниң Чазааның Т. Дулуш аттыг үрер хөгжүм оркестриниң идепкейлиг эгелээшкини-биле база ТР-ниң Чазааның, РФ-тиң Камгалал яамызының, В. Халилов аттыг үрер хөгжүм ниитилелиниң болгаш республиканың Культура яамызының деткимчези-биле 4 дугаар удаа болуп эрткен.
Алиса ДОНГАК.
Павел Чесноковтуң тырттырган чуруу.
"Шын" №45 2023 чылдың июнь 21
