Черлиг-оол КУУЛАР, Тываның улустуң чогаалчызы.
ЧАЛАЛГАА КЭЭР ЧАРАШ ЭМЧИМ
Анай-хаак дег ээлгир сының,
Аккыр халат улам каастаан.
Эзим-арга чайлагларын
Эстедип-ле келир турдуң.
Чалалгаа кээр чараш эмчим
Чүге читтиң?
Чүген-суглууң кыңгырт дээрин
Чүрээм ыстап манап чору.
Суук кара ийи чажың
Эктин ажыр саглаңчыңнаан.
Чугаа эрээн хоюг карааң,
Эргим чымчак хүлүмзүрүүң.
Чалалгаа кээр чараш эмчим
Чүге читтиң?
Чүген-суглууң кыңгырт
дээрин
Чүрээм ыстап манап чору.
Аалымдан сылдаңгы ыраан,
Шагда шупту кадык болган.
Ам-на мен кара чааскаан
Сени манап шылай бердим.
Чалалгаа кээр чараш эмчим
Чүге читтиң?
Чүген-суглууң кыңгырт дээрин
Чүрээм ыстап манап чору.
ЭМЧИЛЕРГЕ МӨГЕЙИГ
Мактал, шаңнал, ямбы-чыргал сураглавас,
Бажын ашкан чону дээнде, дыжын билбес,
Байыр, Наадым сонуургап көөр үези чок,
Байгы белен эмчилерге мөгеер бис.
Амгы өйнүң маадырлары кымнар дизе,
Амыр-дыштыг чуртталганы биске сөңнээн,
Амыдырал буян-кежиин хайырлап бээр,
Авыралдыг, эмчи улус олар дээр бис.
Каржы-дошкун хүннер кээрге, бисти кагбас,
Кадык-чаагай чуртталганың өзээн салбас,
Карак шиммейн, сеткиливис чылдып келир,
Камгалакчы эмчилерге мөгеер бис.
Дайынга-даа, тайбыңда-даа кады чоруур,
Дадай кынмас эмчилерге мөгеер бис.
Дагын база кадыывысты айтырып кээр,
Даады кожа эмчилерге мөгеер бис.
Аржаан ООРЖАК.
КАДЫКШЫЛДЫҢ ҮҮЖЕЗИ
Эриг сеткил эриин ажып төктүп чоруур,
Эмчилер дег энерелдиг улус кайдал?
Чандыр сокпас чүреккейниң аажы-чаңын
Чагырып аар чаңгыс чазаа олар деп бил.
Аргажоктан аарый бергеш, ачызын көөр,
Ак халаттыг бурганнарның төлдеринге
Бо-ла чораан назынымда өрү тейлеп,
Бодум хуумда четтиргеним сөглеп чор мен.
Чымчак холу, чылыг сөзү эмден артык
Чыткан кижи сүзүктелип туруп келир,
Гиппократтың даңгыраанга шынчы болуп,
Кижилерге кадыкшылды сөңнеп чорлар.
Эмчи дээрге кадыкшылдың үүжези-дир,
Эмчи дээрге эртинениң эртинези.
Эмчи дээрге кежээки хүн хаяазы-дыр,
Эмчи дээрге эртен база чырык хүн-дүр.
Дайна КӨГЕЛ.
Кызыл хоорай.
АРЫ
Г СЕТКИЛ ЭЭЛЕРИ
Аарыгны эмнеп-домнаар
Арыг сеткил ээлери.
Хамчык аарыг таварыза,
Хамык чоннуң кадыын камнап,
Харам чокка билиин өргүүр
Хайыралыг эмчилерни.
Боттуң кадыын канчаарыл деп
Бодал безин башка кирбес.
Ондактыг деп биле тура,
Олут орбас эмчилерим.
Гиппократтың даңгыраанга
Кижи бүрү шынчы силер!
Эртем-билиин чепсегленген,
Ээлдек сөзү дом дег күштүг.
Эмчилерни хүндүлеңер,
Ээккештиң мөгейиңер!
Мария КЫРГЫС.
"Шын" №44 2023 чылдың июнь 17