Москвага “Россия” деп делгелге-шуулган эрткен чылын ноябрь 4-те, Чоннуң чаңгыс деминиң хүнүнде, ажыттынганындан эгелээш, бо хүннерге чедир чурттуң чоннарын мөөңнээн кол хемчег болу берген. Делгелге 2024 чылдың июль 8-ке чедир уламчылаар.
74 дугаар павильонда Тываның эң-не дээре дээн мастерлериниң хол-биле чазап кылган дериг-херекселдери-биле дериттинген өгнү көргүзүп салган. Делгелгениң ажыттынган хүнүнден тура Тыва бодунуң национал онзагайы, культуразы, ёзу-чаңчылдары-биле хөйнүң кичээнгейин хаара туда берген.
Дүүн, апрель 9-та, Москваның шагы-биле 10.00 шакта 74 дугаар павильонга «Тываның хааннар шынаазының эртинелери. «Аржаан-2» хааннар базырыы» деп экспозицияның таныштырылгазы эгелээн. Келген чонга Тываның бир онзагай культура өнчүзү — хааннар базырыындан тывылган эртинелерниң дугайында ТР-ниң Национал музейиниң экскурсоводу таныштырып турар.
Бүгү делегейге “Хааннар шынаазы” деп ат-биле сурагжаан Бии-Хем кожуунда Туран шынаазында эрте-бурунгу базырыктарны археологтар хөй чылдар дургузунда казып, шинчилеп келген. “Аржаан-1”, “Аржаан-2” базырыктардан тывылган ок-чепсек, эт-сеп, алдындан кылган янзы-бүрү дириг амытаннар дүрзүлери кылыглар-биле шиметтинген идик-хептиг хааннар чевеглери төөгү болгаш археология эртемнеринче “скифтер” деп ниити ат-биле кирген чоннарның төөгүзүнге чаа арыннарны ажыткан. “Аржаан-2” базырыктан тывылган хаанның хөй алдын эт-севин, каасталгаларын шуткуп кылганының кончуг нарын аргалары скифтер Азия болгаш Европа диптерже амгы Тываның девискээринден тарап көшкен, скиф культура нептерээн.
Москваның ВДНХ-да «Россия» делгелгезинге Тываның киржилгези онзагай черни ээлеп, чурттуң аңгы-аңгы булуңнарындан келген хөй чоннуң бедик үнелелдерин чаалап ап турарын чоргаарал-биле демдеглээри чугула.
Бистиң корр.
«Шын» №27 2024 чылдың апрель 10
![](https://sun4-22.userapi.com/impg/A0XZeqrlolhRvVlamnnWHvi9FhGAdb6vTjrdOg/M1Pwrqhu8BQ.jpg?size=807x538&quality=95&sign=413da6292a8f797050049441796dcbd8&c_uniq_tag=S_FmOJ81sEtL5MKBrMfrxlBlw1BrvoP_BApmMkyVzA4&type=album)
![](https://sun4-20.userapi.com/impf/H4-o9KJ3lSOLTREX91oOe0VGs76rhyKqbqFUyg/UszPEBVHov0.jpg?size=130x87&quality=95&blur=50,20&sign=283e47e8bef6015ebf7e9b3bae368b6b&c_uniq_tag=VOUGIZdOOo0PQRAcKjoDbA7sBzJHFhAek3vxu0BP9DE&type=album)
![](https://sun4-20.userapi.com/impg/H4-o9KJ3lSOLTREX91oOe0VGs76rhyKqbqFUyg/UszPEBVHov0.jpg?size=807x538&quality=95&sign=4f50cbb14d173020260b9c8aa48cddad&c_uniq_tag=xurAdxI8qFjQ_uqlOqcRRJTh2OeEMZzn5RZz64i_peE&type=album)
![](https://sun4-18.userapi.com/impg/-U_XIEI0cxeG4vYxsE2WYl2rhRzyK1YdcePZ2Q/yHtuR-Vqiec.jpg?size=800x800&quality=95&sign=9c90e210bd4cdb76acc19c1446b4bad7&c_uniq_tag=Pohj8E7Asgz26yEnhA2ksQZSDp54CQe0CZFgLt6lB8M&type=album)
![](https://sun4-19.userapi.com/impg/7QsfECJJHWwoEpNqy83w0ZlKn9lZdV6ZvpnGgg/3IsYB7cfrgI.jpg?size=807x538&quality=95&sign=7905d21f9a80b7df3deed38de8a44d60&c_uniq_tag=maDOtLo6w6IVOZNhYtFH2Fi5NmYYWWTrcr1jvuq5P3I&type=album)