Ону «адыг согуназы» база дээр. Узун кыш төнүп, часкы үнүштер үнүп эгелээрге, витаминнер-биле долган бир дугаар үнер үнүш.
Ол колдуу аргага өзер. Хылбаны шагдан тура сарыг думаа (чума), холерага удур профилактика кылдыр ажыглап турган. Бо үнүште С витамин, каротин, эфирлиг үстер, фитонцид деп бүдүмелдер бар. Узун кыштың соонда чазын кижиниң могап-шылаанын чидирер. С витамин көвей болгаш кижиге күш берип, чемге хөөнүн көдүрер, ижин-баарга база эки, хан-дамыр эргилдезин дүргедедир. Ол ышкаш кижиниң организминде багай холестеринни эвээжедир, хан арыглаар. Ынчангаш атеросклерозка база профилактика болур.
Фитонцид деп бүдүмел чесноксуг амдан берип турар болгаш, дыка көвей микробтарны, ижин иштинде паразиттерни узуткаар. Кандыг-даа чемге холуп чиир, кыжын чиир кылдыр дузап ап база болур. Кургадыптар болза, амданныг чыды база эки шынары чиде бээр.
Хылбаның бүрүлерин кеш аарыгларынга база ажыглаар. Ханды кылып алгаш чөдүлге, боостаа аарыынга, ревматизм, радикулит болгаш иммунитет быжыглаарынга ажыглаар.
Панкреатит, холецистит, гепатит, гастрит аарыглыг, ижин-хырында ыжыктыг улуска бо үнүш хоралыг.
Хылбаны чыып тургаш, хоралыг ландыш бүрүзү-биле будап болбас. Бүрүлерин дүрбүпкеш, чесноксуг амдан бар-чогун билип алгаш чыыр.
Ч.М. ИРГИТ.
“Шын” №37 2024 чылдың май 25