Май 2-де Тыва үндезин культура төвүнге ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг тускай шериг операциязынга киржип тургаш, ис чок читкен шериглерниң чоок кижилери-биле ужурашкан. Аңаа Тываның Чазааның Даргазының оралакчылары, РФ-тиң истелге комитединиң Тыва Республика талазы-биле эргелелиниң криминалистика килдизиниң удуртукчузу Каң Ховалыг, ТР-ниң суд-медицина экспертиниң даргазы Херел Доржу, 55-ки гвардейжи мото-адыгжы (даг) бригаданың болгаш ТР-ниң шериг комиссариадының төлээлери киришкеш, чоннуң айтырыгларынга харыыларны берген.
«Бодунуң чоок кижизин дилээри, тускай эрге-байдалды чедип алыры, амыдыралга хүн бүрүде таваржып турар социал айтырыгларны, шалың төлевириниң айтырыгларын шиитпирлээри дээш айтырыглар хөй деп билир мен. Ынчангаш бөгүнгү ужуражылгаже Чазак кежигүннерин, шериг комиссариадының, 55-ки бригаданың удуртулгазын, шериг прокуратуразы дээш өске-даа харыысалгалыг черлерни хаара туттум.
Тускай шериг операциязынга хамааржыр айтырыгларны дарый шиитпирлээри-биле ол угланыышкынны күштелдирип, бодум дузалакчым кылдыр Мира Балчыйны томуйлаар деп шиитпирни үндүрдүм. Боду база ындыг байдалга таварышкан, кажыыдалды эдилеп чоруур кижи. Ындыг хевирлиг айтырыгларлыг кижилерге боду дузалажып чоруурун дыка хөй улус билир. Ооң арга-дуржулгазы болгаш бистиң кады күжениишкиннеривис ис чок читкен шериг албанныгларны дилээр ажылды элээн дүргедедиптер дээрзинге бүзүрээр мен» – деп, ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг чугаалаан.
ТШО-га киржип тургаш, ис чок читкен чаңгыс чер чурттугларывысты дилээри-биле аңгы-аңгы харыысалгалыг органнарны хаара тудуп, чогуур ажылдарны эрткен чылдың октябрь айдан эгелеп чорудуп эгелээн. Ук ажылды шапкынчыдары-биле чеди кижи составтыг органны тургузарын Владислав Ховалыг саналдааш, чаа органның даргазынга Мира Балчыйны томуйлаан. Чеди кижи аңгы-аңгы хоорайларга барып турумчуп алгаш, ис чок читкен чаңгыс чер чурттугларывысты дилээр ажылдарны организастап, бот-боттары аразында харылзаалыг ажылдаар.
«Дөрт кыстыг, дөрт оолдуг ава мен. Оолдарымның эң-не хеймери боду эки турачылап, «дургуннап» чорупкан кижи-дир ийин. Ийи катап шөлээлеп чанып келген. Үш дугаар чорупкаш, сураг барды, бир ай ажыг үе иштинде харылзааже үнмеди. Бодумнуң ие чүрээм оглумну дириг бар деп идегелди берип тур. Шак мындыг ужуражылганы кылып турары кончуг эки-дир. Оолдарын чидирген ада-иелер, ажы-төлүнүң адазын чидирген аныяк авалар, угбалар, дуңмалар дээш кандыг-даа кижи мында бар-дыр. Шупту ажыг-шүжүгде-дир бис. Бистиң муңгаралывысты, дүвүреливисти дыңнап, арга-сүмезин, саналын киирер дээш мында чыып, бистиң-биле ужуражылганы эрттиргени эки-дир, чугула-дыр деп санап тур мен. Мээң оглумну Доспан Владимир Кара-оолович дээр. Удавас дөртен дөрт харлаар оглум чүве. Чаңгыс кыстыг кижи. Ажы-төлүн чидирген ада-иелерниң кажыыдалын үлежип тур мен. Ис чок чидерге, чүүден-даа дора-дыр деп база көрүп тур мен. Оглумну сураглаар дээш, чогуур органнарга бардым. Манаар болдум. Оглум чедип кээр деп бүзүрээр мен» – деп, ужуражылгага келген Өвүр кожууннуң чурттакчызы Анфиса Тулуш чугаалаан.
Тускай шериг операциязынга киржип тургаш, харылзааже үнмейн, читкен кижилерин дилээрде, «Ада-чурт камгалакчылары» деп Күрүне фондузунга чеде бээр. Ол ышкаш «Ада-чурт камгалакчылары» күрүне фондузунда четверг санында шериг прокурору чонну хүлээп турар дээрзин сагындыраал.
Айдың ОНДАР.
Ада ТЮЛЮШТУҢ тырттырган чуруу.
«Шын» №33 2024 чылдың май 4
