Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Улуг-Хем кожууннуң 100 чылы база Шагаан-Арыг хоорайның 135 чылын байырлаан хемчегге киржип, улуг-хемчилерге сеткилиниң ханызындан байырын чедирген. Улуг-Хем кожууннуң хөй националдыг ажыл-ишчи чону боттарының тургузукчу, шудургу, кызымак, чогаадыкчы ажыл-ижи-биле чаартылгалыг базымнарны кылып, көскү чедиишкиннерлиг хөгжүп чоруурун демдеглээн.
Улуг-Хем кожуунда уруглар садтары, школалар, чуртталга бажыңнары туттунуп, чуртталга-коммунал ажыл-агыйында капиталдыг септелгелерни кылып, чоннуң кадыкшылы дээш спортчу шөлдер немежип, кадык камгалал, өөредилге адырларында модернизация программазы-биле чаа үениң дериг-херекселдери немежип, көдээ ажыл-агыйында күрүне программалары, грантылар деткимчени көргүзүп, бурунгаар хөгжүлдеге улуг идигни берип турары демдеглеттинген. Улуг-Хем кожуун эрткен чылдың түңнелдери-биле муниципалиттер рейтингизинге бирги черже үнген. Көдээ ажыл-агый кооперативтери, арат ажыл-агыйларының саны көвүдеп, малдың баш саны 15,5 хуу өскен. Көдээ ажыл-агый продукциязының бүдүрүлгезиниң хемчээли улгаткан. Кожуун чуртталга тудуун тудары-биле республикада мурнуку одуругда. 2021 чылдың түңнелдери-биле алырга, тудуг планын 52 хуу ажыр күүсеткен болза, 2022 чылда 81 хууга ажырган. Ол бүгү чедиишкиннер чоннуң эрес соруунуң бадыткалы.
“Шагаан-Арыг хоорайның инженер инфраструктуразын эде чаартыры – бирги чергениң айтырыы. Ол ышкаш хоорайга чаа бүдүрүлгелерни, ылаңгыя көдээ ажыл-агый болбаазырадылгазынга ажылчын холдар херек цехтерни ажыдары чугула. Улуг-хемчилерниң тура-соруу-биле чедип алдынар дээрзинге бүзүрээр мен. Сайзыралдың чаа бедик чадазын теп, Улуг-Хемниң күштүг агымы дег, шапкын хөгжүлдеже улам херии базыңар-ла чаңгыс чер чурттуглар” – деп, Тываның Баштыңы улуг-хемчилерни кыйгырган.
Улуг-Хем кожууннуң социал-экономиктиг хөгжүлдезинге улуг үлүг-хуузун киирип, хөй чылдарда үре-түңнелдиг ажылдаан ажыл-ишчилерге күрүне шаңналдарын байырлыг байдалда тывыскан. Хүндүлүг хоочуннарның ачы-хавыяалыг ажыл-ижин мактап, орден-хавыяазы байырлал хүнүнде база немешкен. Муниципалдыг албанның хоочуннары Клара Васильевна Төгүс- оолду; Мария Монгушовна Дамчайны хөй чылдарда кызымак күш-ажылы дээш Буян-Бадыргы орденниң III чергези-биле шаңнаан. Ол ышкаш күш-ажылдың болгаш муниципалдыг албанның хоочуну Карим Тасович Кууларга “Күш-ажылчы шылгарал" деп Тыва Республиканың медалын тывыскан. А.Т. Балган аттыг кожууннар аразының эмнелге төвүнүң туберкулез салбырының эмчи сестразы Клара Сергеевна Ооржакты, Торгалыг сумузунуң эмнелге амбулаториязының педиатр эмчизи Зинаида Дондукбиловна Шериг-оолду кадык камгалал адырынга хөй чылдарда ак сеткилдиг ажылы дээш Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижии-биле шаңнаан.
ТР-ниң парлалга албанының медээзинден.
“Шын” №72 2023 чылдың сентябрь 23