Күстүң сонеттери
***
Кударалын сөглээр дээштиң дидинмээн дег,
Куу черде каткан бүрү эстеп чыдыр.
Базарга-ла, часкы хар дег ыы-сыылыг,
Багын билген сеткил ышкаш ыглаксанчыг.
Дүнелерде хаарган соогу күштелирге,
Дүвүрелден бүдүү ийлеп, ыглап хонду.
Каржы хатка удурлангаш, күш-даа четпейн,
Кара черден куспактангаш, доңуп кагды.
Шагы кээрге, ырай берген сүнезин дег,
Шаарарган күскү бойдус кээргенчиг-дир.
Саймааралга алыскаштың, үнү чидип,
Сагыш-хөңнүн меңээ ажып чадашкан-дыр.
Холга туткан сарыг бүрүм тоглай берди,
Хомудалын сөглеп безин четтикпеди...
***
Оо, бурган холун сунуп, дегзипкен дег,
Онза кылдыр шиник, чараш каастаныптың.
Өңгүр, көскү шилиттинген хевиң кеткеш,
Өөрүшкүмнү деңнел чокка оттуруптуң.
Байгы өңүн чуруттунуп, шыптыныпкан,
Баарымда эстеп баткан бүрүлери
Олбук болуп, шиметтинип, чаттыныпты.
Оран-таңдым кежии-дир деп хүлээп алдым.
Чүгле харын эрткен өйже хая көрүп,
Чүрек ынчан саргып келир чылдагаанныг.
Буян шаңнаан чылдарывыс эгиттинмес,
Бурунгаарлаан үе маңы кээргел чок-тур.
Алдын күзүм катап база эглип келир,
Аныяк шаам бүрүлери ногаарарбас.
***
Сырынналган үе кээрге, сени ырлап,
Сыгыт-хөөмей, каргыраа-даа чаңгыланыр.
Чамдыктары хөөнүң-биле "болчаг" кылгаш,
Шала муңгак ишти-хөңнү ийлей-даа бээр.
Божаш кыннып, шыдал кошкап, кударадың,
Бодуңнуң-на суларааның билбейн бардың.
Аксы-боскуң кургап-кадып, күжүң төндү,
Амыдырал үстүр шагы келген чоор бе...
Будуктардан шааң үндүр халбактангаш,
Буруузунуп, эргим черже эстеп баттың.
Куурартыр оңуп калган мага-бодуң
Кудумчуга кээргенчиг тоглай берди.
Бодалдарым ужуун сыптааш, шүлүк кылдым.
Бодаарымга, сарыг бүрү мен-не-дир мен.
Юрий ТУҢ-ООЛ,
Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.