2023 чылда эртем ажылдакчыларының чедиишкиннери дээш республика Баштыңының шаңналдарын тыпсыр дугайында шиитпирни Тываның Чазаа бадылаан. Республиканың башкарыкчы эртем албан черлерин төлээлээн дөрт эртемденнер мөөрейниң тиилекчилери болганын чарлаан.
Тываның көдээ ажыл-агыйының эртем-шинчилел институдунуң мал ажыл-агый болгаш ветеринария килдизиниң улуг эртем ажылдакчызы, көдээ ажыл-агый эртемнериниң кандидады Чечена Самбу- Хоо – лауреттарның санында. Тываның байдалында аңгы-аңгы уксааның өшкүлерин өстүрүп-көвүдедиринге тураскааткан ооң шинчилелдери шаңналга төлептиг болган.
Россияның Эртемнер академиязының Сибирь салбырының Тываның бойдус курлавырларын комплекстиг шинчилээр институттуң ажылдакчызы, техниктиг эртемнерниң кандидады Маргарита Молдурушку республиканың экологтуг чидиг айтырыгларын шиитпирлээрин өөренип көрген. Хову-Аксының кобальт комбинадының артынчыларын чок кылыр аргаларны, тууйбунуң быжыындан дудак чок керамиктиг тудуг материалдарын бүдүреринге чыглы берген шламны ажыглаар арганы ажылынга шинчилээн.
Тываның күрүне университединиң инженер-техниктиг факультединиң башкылары, техниктиг эртемнерниң кандидаттары Анай-Хаак Калдар-оол биле Эрес Опбул кады үш ажылды мөөрейже киирген. Оларның шинчилелдери тудуг-биле харылзаалыг – чижээ, демир-бетон кылыгларның быжыын санаар модельдерни саналдааннар. Оларның ачызында ТывКУ иштики бедик базыышкын адаанга ажылдаар ядерлиг реакторлар тудуунга болгаш өске-даа ишкир тудугларга ажыглап болур улуг базыышкынныг корпустарны эптээриниң технологиязынга патентини алган.
Тываның Баштыңының эртем болгаш техника адырында 80–80 муң рубль түңнүг үш шаңналын чылдың-на тыпсып турарын сагындыраал. Тускай комиссияның чажыт бадылаашкыны-биле тиилекчилерни илередир. Тиилекчилерге акша шаңналдары-биле кады лауреаттарның дипломнарын тыпсыр.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
“Шын” №91 2023 чылдың ноябрь 29
