Серемчиде хорамча чок, кичээнгейде артымча чок

Күс дүжүп, агаар-бойдус соой бээрге-даа, өртчүлерниӊ болгаш камгалакчыларныӊ ажылы эвээжевес. Чүге дизе одалга сезонунуӊ эгелээни онза айыылдыг байдалдарныӊ чылдагааны болу бээр. Печканы шын ажыглаарыныӊ дүрүмнерин хажытканы өрт үнеринге чедирер. Анаа бок өрттедирге безин, от-көс хөрлээлеп үнгеш, коргунчуг айыыл-халапка чедирип болур.

Онза айыылдыг байдалдар талазы-биле департаментиниӊ медээлери-биле алырга, өрттер нуруузунда хуу бажыӊнарга болуп турар. Чер бажыӊда онза айыылдыг бооп болур чүүл дээрге шын эвес кылган азы септеттинмээн печка-дыр. Угарлыг газтан хоранналырыныӊ айыылы оон тыптып келир.

Өрт айыылыныӊ дүрүмү-биле алырга, печка болгаш каминден аразы ырак тургузарыныӊ нормалары бар. Бажыӊ иштинде кывыычал чүүлдер печкадан болгаш хоолайдан аразы 38 сантиметр ырак турар ужурлуг.

Печка баарында шала кырынга 50х70 сантиметр хемчээлдиг калбак демир турар. Ол чирик, дежик эвес, а бүдүн болур. Шкафты, стеллажты болгаш өске-даа эт-септи печкадан 70 см ырак черге тургузар. А печка аксындан оларныӊ ыраа 125 сантиметр болур ужурлуг.

Печканы болгаш каминни ажыглап тургаш, кылып болбас ужурлуг чүүлдер:

- От-көстүг печканы көрбейн, анаа каап болбас, бичии кижиге от-көс салдырып, ону чүшкүртүп, улаштыр одап турарын чагып болбас;
- Хөмүрнү, ыяшты болгаш өске-даа кывар-чаар материалдарны печка чоогунга салып болбас;
- Печкага, каминге от салыр дээш, бензин, керосин, дизель (солярка) болгаш өске-даа кывыычал материалдар ажыглап болбас;
- Хөмүр-даш, кокс болгаш газ-биле одап болбас суугуларга, оларны ажыглавас ужурлуг;
- Хөй кижи чыып, найыр-дой эрттирип тургаш, печка, камин одавас ужурлуг;
- Вентиляция болгаш газ дамчыдар черлерни ыш үнер хоолай кылдыр ажыглавас;
- Печканы, каминни хөлүн эрттир изидир одавас.

Серемчиде хорамча чок, кичээнгейде артымча чок болганда, чер бажыӊныӊ ээлери өрт айыылыныӊ дүрүмнерин сагып, печказын септеп, хоолайын баш бурунгаар аштап алыр ужурлуг.

Улуг-Хем кожууннуӊ чагыргазыныӊ медээлеринден Р.Демчик белеткээн.