ТЫВА ДЫЛЫМ
Өске дылдан ылгавырлыг
Ө,Ү,Ң деп үжүктери
Дыңгылдайлап ырлажы бээр
Тыва дылым – чоргааралым.
Арат чону хүндүлежип,
Аткан даңда мендилежип,
Амырлажып чолукшужар
Авам ышкаш тыва дылым.
Төөгү шагдан амга чедир
Төнүп чидип буураваан,
Күчү-күштүг тыва дылым.
Николай БЯКОВ.
***
Чалыы шаавыс уран ырын
Чаңгыландыр салывыдам.
Чараш ырны дыңнааннарның
Сагыжы-даа сергээйлер-ле.
Акшый берген назынныглар
Аныяк шаан сагынгай-даа.
Аажок хөглүг аныяктар
Ам кээр өйүн күзээйлер-даа.
Оолдар, кыстар ырын улап,
Оюн-шоорун көргүскей-даа.
Ыры-хөгден, канчап билир,
Ынакшылын ужуктаай-даа.
***
Хөйге, чонга «ыраажы» деп ады алгаан
Хөөремик хек «куук-кууктап» эдип орда,
Чанындыва бора-хөкпеш ужуп келгеш,
Чазык-чаагай менди эрээш, харыы албаан.
«Чалгынныглар бүгүдези бо-ла дипте
Чаяанындан төрүттүнген үннүг ыйнаан.
Алдар чедип алган соонда сыртайты-ла
Адыыргай бээр чүзүл аан» деп,
хөкпеш бодаан.
Александр БЕГЗИ.
ЧУРТУМ САКТЫП…
Өрү тейлеп, дагылгамны кылып чорааш,
Өскен черим Ишкинимге чедип чордум.
Уруг-дарыг салгалывыс көвүдээн-дир,
Угбаларым, даайларым кыраан-дырлар.
Баштарында мөңгүн хыраа чайнап чыраан,
Баштак-хөглүг чагыг сөстүг төрелдерим:
“Кандыг чор сен, ажы-төлүң, дуңмаларың
Эки бе?” деп, сагыш човап айтырарлар.
Чаңгызын-даа арттырбайн, шуптузунуң
Бажыңнарынга кирип чедип ужурашкаш,
Сактып санап, сагыш хандыр хөөрешкеш,
Чиик-сергек байырлашкаш чоруптар мен.
Хөртүк харлыг Хөр-Тайгам бажын көргеш,
Хөрек-чүрээм муңгараксап уярады.
Өгбелерим чайлаг чуртун эргип чорааш,
Эрткен чылдар төөгүзүн бодап чор мен.
СЕТКИЛИМДЕН ҮНГЕН СӨСТЕР
Күзүрүмнүг, казыргалыг хаттыг үе
Күскү бойдус аалдап чедип келгени бо.
Төрээн черже сагыш-сеткил тыртыларга,
Хөрек-чүрээм ала-чайгаар уярады.
Күскү, часкы үелерде черле ындыг,
Күжүр бодум чаныксааштың, ийлээр чыгыы,
Уян сеткил бодалдарга алзыпкаштың,
Улуг тынып, дашкаар үнүп хараныр мен.
Сактырымга, төрээн суурум, төрелдерим
Дагның арты ырак эвес черде ышкаш.
Халып баргаш, бууккан хөрээм часкарып аар,
Кайгамчыктыг үе меңээ турган болза.
Нелля КӨК-ООЛ.
«Шын» №26 2024 чылдың апрель 6