2009 чылда «ШаалааШ» бөлүүнүң баштайгы хөөнүн тыва ыры уран чүүлүнүң сүүзүнүн болгаш өзээн салгалдарга кадагалап арттырары-биле этно-бөлүктү Тываның улустуң артизи Станислав Ириль, Тываның алдарлыг артизи Сайдаш Монгуш база Россияның культуразының алдарлыг ажылдакчызы, Тываның улустуң чурукчузу Начын Шалык Виктор Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрының одаанга эгезин ап, тургусканнар.
Амгы үеде театрның аныяк артистери Ачыты Салчак, Сыдым Куулар болгаш Начын Салчак «ШаалааШ» бөлүүнүң дынын улай туткаш, ийиги бөлүү болуп, чүгле хөөмей, сыгыт, каргыраа эвес, а тоол ыдар аянны база киирип, шагдан бээр ойнап келген тыва хөгжүмге амгы үениң ойнаар херекселдерин база каттыштырып, чаарттынып тургустунганы театрның амыдыралынга база бир өөрүнчүг чаа чүүл болуп турар дизе чазыг эвес боор.
Ийиги бөлүү болуп аныяк артистер тургустунгаш, баштайгы гастрольдары-биле Красноярск крайның Шарыпово болгаш Хакас Республиканың төвү Абакан хоорайынга «Делгем ховунуң аялгазы» деп бир дугаар концерт программазын көргүскеннер.
«Тывадан көшкен орус хамаатылар ында эңмежок. Улуг назылыглары Тыва чуртун сагынгаш, ыглажыр боор. Өөрүнчүг болбайн канчаар, чуртундан артистер кээрге» – деп, театрның бады- шынчы өңнүү болган номчукчувус демдеглээн. Шынап-ла, Тыва чуртундан көжүп чоруткан чаңгыс чер-чурттугларывыс Шарыповонуң шии театрынга чүгле артистеривисти эвес, гастрольдар-биле келген бүдүн тыва делегацияны аажок чылыг-чымчак уткуп, хүлээп алганнар. Сактып бодаарга-ла чанында кожуунче четкеш келген янзылыг болган.
Абакан хоорайда амыдырап-чурттап чоруур чаңгыс чер-чурттугларывыс «Эне-Сай» каттыжыышкынының мурнундан Тываның Национал хөгжүм-шии театрының «ШаалааШ» бөлүү оларга кээп, кайгамчыктыг концердин бараалгадып бергенинге четтиргенин илередип, өөрээннер. Тыва театрның мурнундан чаңгыс чер-чурттугларывыстың сүлдези кезээде бедик болзун дээш Тываның тугун белекке сунган.
«ШаалааШ» бөлүүнүң ийиги составының бир дугаар гастрольдары Шарыпово болгаш Абакан хоорайларга чымчак, чылыг, найыралдыг байдалга эрткени дыка улуг өөрүшкү. Тыва чоннуң хөөнүн туткан дыңгылдайлаар, дембилдейлээр аныяк артистеривистиң тургусканы «ШаалааШ» бөлүүнүң келир үеде салым-чолунга ак орукту күзеп тур бис!
Абакан биле Шарыпово хоорайларның чурттакчыларынга улуу-биле четтиргенивисти илередип, сеткиливис ханызындан өөрүп тур бис!
В. Көк-оол аттыг Национал театрның медээзи-биле.
