Аныяктар өргээзинде I дугаар Чайгы оюннарның 4 аңгы назы-харлыг спортчулар аразынга шыдыраа маргылдаазы болуп турар. 17 харга чедир чаштар болгаш элээдилер, 18–39 харлыг аныяктар, 40–55 харлыг болгаш 56 хардан өрү 4 аңгы бөлүктүң спортчулары адааннажып турар.
Шыдыраа маргылдаазының шииткекчилериниң бирээзи, “Авырга” спорт школазының Сукпак суурда салбырының шыдыраа тренери Чечек Ховалыг 8 харлыындан тура кырган-ачазы-биле шыдыраа ойнап өскен. Ол чаштарга болгаш элээдилерге, өзүп олурар салгалдарга шыдыраа спортунга ынак болурунга кижизидип турар. Ооң саналы-биле алырга, шыдыраа ойнап чоруур кижиниң боданыры чиге, логиказы болгаш кичээнгейи сайзыраңгай, кызымаккай болгаш шыдамыккай болур. Улуг гроссмейстерлер партияның эгезинден төнчүзүнге чедир көжер базымнарын белеткеп алган олурар дээрзин ол медеглээн.
— Тывадан шыдыраага Делегей маргылдааларынга киржир бистиң чаңгыс чер чурттуувус Фиде мастери Тамерлан Чындыгырга бүзүреливис улуг. Ол чаа-ла 14 харлыг, 17 харга чедир спортчулар аразынга Россияның маргылдаазынга тиилээш, Делегей чергелиг маргылдаага киржир эргени чаалап алган – деп, Чечек Ховалыг чугаалаан.
56 хардан өрү назылыг спортчулар аразында Өвүр кожууннуң хоочун шыдыраачызы Галина Саая киржип турар. Ол 20 харлыындан тура шыдырааны ойнап эгелээн. Амгы үеге чедир 46 чыл дургузунда ынак оюнунга бараан болуп чоруур. Тывада шыдыраа спортун сайзырадып турарын ол эки деп үнелеп турар.
— Соңгу Кавказка курортап чораанымда, кудумчуда шыдырааларны делгеп салып каан болур. Кижи бүрүзү шыдыраа ойнаан олурар. Биске база ам-даа сайзыраарын күзээр-дир мен. Шыдыраа клубтарының үнер-кирер черин эптиг кылдыр кылып каарын дилээр-дир мен.
Шыдыраа угаан сайзыралынга эки салдарны чедирер. Назы-хар улгадырга, угаан база уттуучал апаар болгай. Ук оюнну ойнап чоруурга, үргүлчү боданып чоруур болганындан, угаан эки ажылдаар. Кудумчуларга, парктарга, базым санынга шыдыраа ойнаар таарымчалыг черлерни тургузарын күзээр-дир мен – деп, Галина Саая дыңнаткан.
Төрээн Өвүр кожуунунуң командазынга сан ойнап бээр сорулга-биле, Сүт-Хөл биле Кызыл кожууннуң ойнакчыларын улай-улай удуп алган.
Кызыл хоорай, Барыын-Хемчик болгаш чамдык кожууннарның спортчуларының шыдыраа, стол теннизи, хол бөмбүү болгаш оон-даа өске маргылдааларга киржир эргези чок болганы хомуданчыг.
Муниципалитеттерниң спорт килдистериниң ажылдакчылары мандат комиссиязынче спортчуларының документилерин четчелеп, чагыгны киирбээнин шииткекчилер дыңнадып турар. Маргылдааларга киржирде, паспорт, эмчи чөпшээрелиниң шынзылгазы, улуг назылыг спортчуларның чүрээниң кадык байдалының дугайында шынзылга база эки туразы-биле киржип турарының дугайында чөпшээрел бижии, камгаладылга документилери, 17 харга чедир спортчуларның ада-иезинден чөпшээрел бижии, хууда информация-биле ажылдаарының дугайында чөпшээрел бижик дээш өске-даа документилерни долузу-биле четчелээш, чагыгны муниципалитет мурнундан спорт килдизиниң харыысалгалыг ажылдакчызы киирер турган.
Кызыл хоорайның хоочун спортчулары Станислав Ховалыг биле Анастасия Күжүгеттиң чугаалааны-биле, Кызыл хоорайның спорт департаментизиниң ажылдакчылары 2 хүн улай шыдыраа маргылдаазын эрттирип, протоколдарын тургускан. Оон ыңай улаштыр кандыг-даа медээ олардан келбээнин хоочун спортчулар дыңнаткан.
Шииткекчилерниң чугаалааны-биле алырга, спорт килдизиниң ажылдакчылары болгаш спортчулар боттары база документилерин четчелеп, чагыгны мандат комиссиязынче киирер турган.
Алиса ДОНГАК.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
"Шын" №42 2023 чылдың июнь 10
