«Шын» солуннуң корреспондентилери час-биле деңге кожууннарже үнүп эгелээн. Ук сургакчылаашкынның кол сорулгазы – көдээ черниң амыдыралын ниитизи-биле чырыдары, малчыннарның кышты канчаар ажып эртип турарын хайгаараары. Бо удаада Тес-Хем кожуунга четкеш, тус черниң көдээ ажыл-агый адырының агроному Чолдуг Хангай-биле кыска чугааны кылдывыс.
– Кожууннуң малчыннары кышты кандыг эрткен ирги, ниити байдал-биле таныштырып көөр силер бе, Чолдуг Иванович?
– Көдээ ажыл-агый яамызының бергени мал чемин мал-маганы чудай берген хамаатыларга киирген чагыглар езугаар үлеп турдувус. Эскерген чүүлүвүс – дуржулгалыг малчыннар кышты хүр-менди ажып эрткен. Олар немелде мал чемин хереглевээн деп болур. Чагыг киирип, мал чеми алган хамаатыларга колдуунда, суурларда саап ижер инээн тудуп турар пенсия назылыг улус боор чорду. Оларда хөй сиген-ширбиил белеткеп алыр арга чок болганындан ындыг боор оң.
– Чер ажылынга хамаарыштыр чүнү чугаалап болур силер?
– Бистиң кожуунда мал чеми тарып турар хууда ажыл-агыйлыг чаңгыс сайгарлыкчывыс бар. Ооң өг-бүлези 2019 чылда фермерлер мөөрейинге киришкеш, ийи трактор, сиген кезер, үрезин чажар, илииртээр херекселдер дээш көдээ ажыл-агыйынга ажыглаар техниканы күрүнеден деткимче кылдыр алган.
– Оларның ажыл-агыйының дугайында таныштырып болур силер бе?
– Бо үеде олар Ак-Эрик суурнуң девискээринде Агар деп черде 2021 чылдан эгелээш мал чемин тарып турар. Бо чылын 400 га черге сула тарыыр деп планнап турарлар. Ниити чарыгдалы 72 тонна кывар-чаар чүүл болур. Күрүнениң деткимчезин алыр субсидия программазынче кирер дээш, документилерин чыып дужааган улус. Бо хүннерде техниказы доозазы бүдүн-бүрүн ажылдап турар. Ажылдап кириптеринге белен. 2022 чылда 250 га черге сула тараан турганнар. Эрткен чылын ниитизи-биле чуртка кааңнаашкын болганы-биле, дүжүдү шоолуг эвес болган.
/ Айдың ОНДАР.
