Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг элээди шыдыраачы Тамерлан Чындыгыр-биле ужурашкан.
Тамерлан Чындыгыр апрель айда Россияның бирги чери дээш 17 харга чедир оолдар аразынга шыдыраа маргылдаазының классиктиг хевиринге 9 салыгдан 7 санны алгаш, 1 дугаар черге төлептиг болган. Ол ышкаш 2021 чылда, 14 харлыында, Европага блицке база дүрген шыдыраага чемпионнааш, база шыырак классиктиг хевиринге мөңгүн медальды алган. Тамерлан Чындыгыр – шылгараңгай чедиишкиннерлиг шыдыраачы база Делегей чергелиг шыдыраа федерациязы – ФИДЕ-ниң спорт мастери болуп, Тываның төөгүзүнче бир дугаар бодунуң адын алдын үжүктер-биле киир бижээн. Ол амгы үеде Санкт-Петербургтуң Суворов училищезиниң 10-гу клазын дооскаш, 11-ги классче шилчээн.
Тамерлан Самагалдайның уруглар садынга 5 харлыындан эгелеп шашки ойнап эгелээн. Бирги класска ачазы Айдыс Чындыгыр ону шыдыраага ойнап өөреткен. Ийиги класска Кызылга Сергей Тюлюш ооң баштайгы тренери болуп, улуг тиилелгелерже оруун ажыткан. Ооң бодалы-биле алырга, шыырак шыдыраачыларны өстүрер сорулга-биле ажылдаарда, уругларны 4–5 харлыындан шыдыраага ойнадып эгелээр. 6 харлыындан тура маргылдааларга киириштирер. Уругну 12 хар соонда өөредирге, ооң назы-харының аайы-биле маргылдаалаар үези эртип, орайтаан болур дээрзин ол демдеглээн. Ол ышкаш 6–8 харлыг уругларны республикадан дашкаар маргылдааларга киириштирери элээн бергедээшкиннерге таваржып турар. Чаш кижи ада-иези-биле кады чоруур болгай, оон чартык ай иштинде маргылдаага ойнап, элээн улуг чарыгдалдарга таваржыр.
Тамерлан 4 классчы турда Делегей чергелиг гроссмейстер, Бурятияның Улусчу Хуралының депутады Саяна Ивахинованың шыдыраа школазынче өөредир дээш, Каа-Хем суурда бажыңын садыпкаш, Улан-Удэже уйнуу-биле кады чорупканын кырган-авазы Розалия Чындыгыр дыңнаткан.
– 2016 чылга чедир Улан-Удэге бажыңнар хөлезилеп чурттап турдувус. Дээди Хуралдың удуртукчузу Каң-оол Даваа биске доктаамал дузалажып турар. Санкт-Петербургтуң Суворов шериг училищезинче өөренип кирип алырга, уйнуумнуң дилээ-биле ынаар чеде берген мен. Хүндүлүг дыштанылгаже үнгеш, оглумну деткип чоруурум ол-дур ийин – деп, Розалия Николаевна чугаалаан.
Тамерланның мурнунда кол сорулгазы – Делегей чергелиг гроссмейстер деп хүндүлүг атты чедип алыры база Делегей маргылдааларынга тиилээри. Профессионал деңнелдиң шыдыраа маргылдааларында 7 чыл дургузунда ойнап, янзы-бүрү маргылдаалар болгаш мастер-класстар үезинде Делегей гроссмейстери Анатолий Карпов база ФИДЕ хааны Кирсан Иллюмжинов-биле кады чаңгыс шөлге ойнаанын Тамерлан онзагайы-биле демдеглеп турар.
Владислав Ховалыгның даалгазы-биле Тамерланны Тываның чыынды командазының кежигүнү база инструктору кылдыр август айдан тура шалыңче киирер дээрзин спорт сайыды Субудай Монгуш дыңнаткан. Ооң чугаалап турары-биле, Тамерлан чыл санында чедиишкиннерин бадыткаптарга-ла, ажыл талазы-биле керээзи бир чыл дургузунда улаштыр узай бээр.
Республикада Тамерлан ышкаш шыдыраага салым-чаяанныг уруглар хөй дээрзин Тамерланның баштайгы тренерлериниң бирээзи Сергей Тюлюш демдеглеп турар. Кол-ла чүүл, оларны сайзырадыры-биле таарымчалыг байдалдарны, спортчу школаларга профессионал деңнелдиң шыдыраа секцияларынга аңгы тускай бөлүктерни ажыдары чугула дээрзин ол саналдаан.
Сүбедейниң хуралдаар залынга шыдыраа төвүн ажыдар, шыдыраа спортунга хөй чарыгдал чогун спорт сайыды демдеглээн. Ол ышкаш шыдырааны интернет дамчыштыр делегей чергелиг гроссмейстер-биле онлайн хевирге ойнап, спортчу белеткелди бедидип болурун база сайыт онзалап демдеглээн.
Ужуражылганың түңнелинде Чазак Даргазы Владислав Ховалыг элээди спортчуга чайынналчак чедиишкиннерни болгаш делегей маргылдаазынга тиилелгени йөрээп, белектерни сөңнээн.
Алиса ДОНГАК.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
