Тыва койгун

ЕВГЕНИЙ КАЛАЧЁВ
(Төнчүзү. Эгези №44, 46 "Шында)

Уйгу-чыдын чок дүннүң соонда дараазында хүн көрей И Го чиңгине секретарьның хууда камгалалының начальниги Мерген Оюнга киргеш, ону ажылдан үндүрерин дилээн. Полковник Оюннуң, чугаалажыры-биле поварны тускай чалаан. Улуг дарганың көгүдүү-даа дуза болбаан. Чүге үнүп турарының чылдагаанын көрей И Го кымга-даа ынчан ыыттап бербээн.

ТАР Россияның хүрээлеңинге эки тура-биле бактаап киргенинден бээр он беш чыл болуп турда, республикаже албан хаары-биле чоруткан база көрейниң бажыңынга чурттап турган мээң ачам бо таварылганың дугайында билип алган.

Вася партия обкомунга поварлап ажылдап турган И Гонуң уруу Аришага өгленип алгаш, кол нуруузунда “байлар” чурттаан райондан чаагайжыттынган улуг квартираны алган. А ооң соонда Москвада Төп Комитеттен хыналда кылып келген улуг дарга ону алгаш барган. Чем кылырының талазы-биле ол И Гону безин ажыр мергежээн дээр чүве.
А И Го кара чаңгыс ынакшылын– Маша деп орус аттыг көрей херээженни ажаап, сөөлүнде барып бүдүн чуртка тоо-быдара чашканналы бээр кыс уругларны өстүрүп кааш, бодунуң аныяк үелеринде, революстуг чаартылгаларда туттунган чер бажыңынга, кара даң бажындан орай кежээге чедир огородунга күдүжеңнеп, узун назылаан. Ол-ла хевээр диис-даа азырап көрбээн, уругларының кайы-бирээзинге чурттаарын саналдаарга, ынавас болган – огороду чокта чурттап шыдавас.

А кажан ашак чула аарый бергеш, шимчей албас чыдыпканда, Василий Игоревич дөмей-ле ону Москваже аппарган, 4-кү Эмнелге эргелелиниң* салбырынга чыткаш, өлген дээр чүве. И Го деп көрейни Москваның ат-алдарлыг хөөрүнде орнукшуткан.

Сөстүлүк:
ТАР – Тыва Арат Республика. 1944 чылдың октябрь 11-де Россияның хүрээлеңинге автономнуг область эрге-байдалдыг эки тура-биле катчып кирген (амгы үеде - Тыва Республика).

4-кү Эмнелге эргелели – 1919 чылдан 1991чылга дээр ССРЭ-ниң дээди албан дужаалдыг партийжи совет эргетеннериниң ажаап-тежээлдезин чорудуп турган ССРЭ-ниң эмнелге-санитар эргелели.

Артур ХЕРТЕК очулдурган.
“Шын” №48 2024 чылдың июнь 29