Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг найысылал Москва хоорайже ажыл-чорукчу сургакчылаашкынының үезинде РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Виктория Абрамченко-биле ужурашкаш, регионнуң комплекстиг социал-экономиктиг хөгжүлдезинге хамаарышкан айтырыгларны, бок аймаа-биле чоруттунар ажылдың реформазының хемчеглерин боттандырарын база казымал байлактар тывыжының адырында төлевилелдерни эгелээрин чугаалашкан.
Чазак Даргазының оралакчызы, Сибирь федералдыг округтуң куратору Виктория Абрамченконуң дыңнатканы-биле, Россияның Чазааның Даргазы Михаил Мишустин Сибирьниң социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң стратегиязын бадылаан, ынчангаш ону боттандырарының планын белеткеп кылыры-биле регионнардан Экономиктиг хөгжүлде яамызы-биле сырый кады ажылдажылганы чорудары негеттинип турар.
Вице-премьерниң бодалы-биле, республиканың хөгжүлдезиниң кол угланыышкыннарының аразында чиг-этти ханыладыр ажылдап кылыры турар:
“Чугула стратегтиг бараан аймаа бүдүрер адырда үлетпүр-бүдүрүлге болгаш экономикада чиг-эттиң хереглели биле ону казып тывар сорулганы чүүлдештирип, таарыштырары чугула. Ылаңгыя Тывада шак ындыг хөгжүлдениң эгезин Кызыл-Таштыг полиметаллдарның мөөң чыдымы салып болур. Ынчангаш шак ол мөөң чыдымны болбаазырадыры-биле чогуур аукционну чорударын планнап тур бис” – деп, Виктория Абрамченко дыңнаткан.
Вице-премьер даштыкы хандырылгадан хамаарылгалыг казымал байлактар хевирлери безин бар Кызыл-Таштыг мөөң чыдымын үлетпүр-бүдүрүлгеге оларның хереглелин база российжи бүдүрүлгелерниң олар-биле ажылдаар арга-шинектерин өөренип көрүп тургаш, ада-чурт компанияларынга казып болбаазырадырының айтырыгларын Россияның Үлетпүр садыг-саарылга яамызы-биле кады өөренип көөрүн регионга дааскан.
Оон аңгыда вице-премьер онза кичээнгейни бок аймаа-биле ажыл чорудар адырда төлевилелдерниң боттанып турарынче углаан. Виктория Абрамченко “Российжи экологтуг оператор” хөй-ниити эрге-хоойлу компаниязынга регион-биле кады “Экология” национал төлевилелдиң көргүзүглерин бүрүнү-биле чедип алыр арганы бээр ужурлуг бок аймаан сортировкалаар болгаш эде ажылдаар мурнакчы комплекстиг объектиниң тудуун деткиир инвесторлар болгаш эң-не үре-түңнелдиг хемчеглерни шилип тыварын дааскан.
Ужуражылга үезинде республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг 2022 чылда чоруттунган ажылдарның түңнелдерин демдеглээн. Бүдүрүлге адырында өзүлде чыл дургузунда 34 хуу болган. 2022 чылда Тываже 15,6 млрд рубльди хаара туткан, оларның иштинде 8,2 млрд рубль хууда инвестициялар болуп турар. Республикаже чаа бүдүрүкчүлер кирген, моон соңгааргы планнарда даг-тывыш компанияларынга чазылбас компонентилер бүдүрүлгезин база “Пластун” деп вездеходтар бүдүрүлгезиниң долу циклин тургузары бар.
Социал-экономиктиг хөгжүлдениң бот-тускайлаң программазы бодун хөгжүлдениң үре-түңнелдиг чепсээ кылдыр көргүзүп турар. Ынчангаш республика Тываны база өске-даа регионнарны деткиириниң шак мындыг хевирин узадырының дугайында айтырыгны тургузуп турар. Россияның Экономиктиг хөгжүлде яамызында ажыл чоруттунуп турар.
Энергия хандырылгазының калбак комплекстиг планының боттандырылгазы уламчылап турар. План аайы-биле тус-тус төлевилелдерде шинчилел ажылдары чоруттунуп эгелээн.
Россияның Чазааның деткимчези-биле республикада социал адыр идепкейлии-биле хөгжүп турар. 5 уруглар садтарын хары угда ажыглалче киирген. 27 школаның капитал септелгезин чоруткан. 8 чаа школаның тудуу чоруп турар, оларга немей 2 школага капитал септелге чорудары-биле керээ чарар ажылдар чоруттунган.
Тывада эргижиреп-элээн чурттаар оран-савадан көжүрер программа доозулган (2013-2018 чч. чадазы). 2022 чылда ниитизи-биле 140 муң дөрбелчин метр чурттаар оран-сава аймаа туттунган, оларның иштинде чаа туттунган хөй аал чурттаар 15 бажың база кирип турар.
Ооң мурнунда чыл-биле деңнээрге, ажыглалче кииртинген чурттаар оран-сава хемчээли 29 хуу өскен. Чурттаар оран-сава тудуунга хамаарышкан чаа калбак төлевилелдер эгелээн. Девискээрлерни комплекстии-биле тудар 7 төлевилелди ажылдап кылган. Республика инфраструктураның бюджет чээлилерин алгаш, чаа микрорайоннарга инженер инфраструктуразы тургузарынче ук хөреңгини чарыгдаан.
Республикада улуг дээн транспорт-логистика төлевилелдериниң боттандырылгазы уламчылап турар – “Хандагайты - Боршоо” эрттирилге пунктузунуң реконструкциязы, Кызылдың аэропортунга чурттар аразының секторун тургузары. “Хандагайты” логистика төвүнүң техниктиг-экономиктиг үндезини ажылдап кылдынган, тускай экономиктиг зона тургузарынга чагыгны Россияның Экономиктиг хөгжүлде яамызынче кииреринге белеткеп турар.
РФ-тиң Чазааның медээлери-биле.
Фоточурукту интернеттен алган.
