Тыва дыл хүнүнге тураскааткан Тес-Хем кожууннуӊ Төлээлекчилер хуралыныӊ даргазыныӊ шаӊналы дээш кожуун чергелиг 9–11 класс өөреникчилер аразынга «Тывызыксыг тыва дылым» деп чогаадыглар мөөрейи болуп эрткен.
Өөреникчилер мөөрейже ниитизи-биле 47 чогаадыгны дужааган. Ук ажылдарны Тес-Хем кожууннуӊ Төлээлекчилер хуралыныӊ даргазы Аян-оол Лаӊаа боду номчуп танышкаш, түӊнелдерин үндүрген. Ноябрь 11-де байырлыг байдалга шаӊналдарны тывыскан.
Түӊнелинде, Кызыл-Чыраа ортумак школазыныӊ 9-ку класстыӊ өөреникчизи Сай-Суу Кур-Седи тиилекчи болган. Сай-Суунуӊ чедиишкиннери хөй, ол кожуун база республика чергелиг мөөрейлерниӊ, олимпиадаларныӊ тиилекчизи. Сай-Сууну Кызыл-Чыраа ортумак школазыныӊ тыва дыл болгаш төрээн чогаал башкызы Урана Сады белеткээн.
Ийиги черни Самагалдайныӊ 2 дугаар ортумак школазыныӊ 9-ку клазыныӊ өөреникчизи Айлуна Умбаа алган. Ол чажындан тура кадыыныӊ байдалы-биле бажыӊында өөренип турар. Ада-иезиниӊ деткимчези-биле доктаамал аӊгы-аӊгы мөөрейлерге киржип келген. Бодунуӊ иштики делегейи бир онзагай тускай деп Аян-оол Васильевич шаӊналды тыпсып тургаш, демдеглеп чугаалаан. Айлунаны авазы Лилия Умбаа белеткээн. Лилия Геннадьевна боду Самагалдайның ийи дугаар школазыныӊ эге класс башкызы, уруунуӊ эге клазын доостургаш, ам улаштыр бажыӊында өөредип-кижизидип чоруур.
Үшкү черге О-Шынаа ортумак школазыныӊ 9-ку клазыныӊ өөреникчизи Шоваа Янзоо төлептиг болган. Шоваа бичиизинден ном номчуурунга ынак, эки өөреникчилерниӊ бирээзи. Шовааны О-Шынаа ортумак школазыныӊ тыва дыл болгаш төрээн чогаал башкызы Сайзаана Маадыр белеткээн.
Аян-оол Васильевич түӊнелдерни үндүрүп тургаш, тускай ийи шаӊналды база тывыскан. Самагалдайныӊ 2 дугаар ортумак школазыныӊ 9-ку классчызы Доржу Карма биле Ү-Шынаа ортумак школазыныӊ 9-ку классчызы Анжели Чымба төлептиг болганнар. Доржуну белеткээн башкызы Самагалдайныӊ 2 дугаар школазыныӊ тыва дыл болгаш төрээн чогаал башкызы Анджела Тирчин. Анжелини Ү-Шынаа школазыныӊ тыва дыл болгаш төрээн чогаал башкызы Алла Хертек белеткээн.
Аян-оол Васильевич бүгү-ле тиилекчилерге байырын чедирип, оларның өөредилгезинге улуг чедиишкиннерни күзээн. Уругларның шыңгыы белеткелин демдеглээш, оларның башкыларынга Өөрүп четтириишкин бижиктерин тывыскан. Арткан киржикчилер идепкейлиг киришкени дээш Шынзылга бижиктеринге төлептиг болганнар.
Шаӊналдар соонда киржикчилер-биле ужуражылганы эрттирген. Аңаа келир үеде тыва дылды сайзырадырыныӊ дугайында чугааны кылган. Ужуражылга үезинде Аян-оол Васильевич бодунуӊ бичии турган үелерин сактып, чогаадыгны канчаар, кажан бижип эгелээнин төөгээн. Ол номнуӊ улуг ужур-дузазын база демдеглеп, уругларга чагыг-сүмезин берген.
Башкылар боттарыныӊ санал-оналын берип, мындыг мөөрейни эрттирип турары школачыларның келир үезинге аажок улуг ужур-дузалыг деп демдеглээн. "Дылывысты камнап, хумагалап, өзүп орар чаштарывыска дамчыдып бээривис дээрге-ле, бо үеде амыдыралывыстыӊ база бир кол сорулгазы болур" – деп, Аян-оол Лаӊаа чугаалаан. Төрээн дылын утпайн, бокталдырбайн, каяа-даа чорааш, кандыг-даа байдалга төрээн дылын утпазын өөреникчилерге чагып сүмелээн.
Чогаадыглар мөөрейин Тес-Хем кожууннуӊ Чооду Кара-Күске аттыг уруглар ном саӊы организастап эрттирген база ол ышкаш чоокку үеде чогаадыгларныӊ чыындызын чырыкче парлап үндүрер.
Элла САРЫГЛАР,
Тес-Хем кожууннуӊ Чооду Кара-Күске аттыг уруглар ном саӊыныӊ эргелекчизи.
“Шын” №88 2024 чылдың ноябрь 16
