Чөөн-Хемчик кожууннуң Бажың-Алаак суурунда он-он чылдарның дургузунда септеттинмээн көвүрүг үндезин септелгениң соонда катап ажылдап эгелээн. Эргижирээн көвүрүгнүң катап ажылдап эгелээринге Тываның Баштыңының киржилгези негеттинген. Тываның Баштыңы ТР-ниң Орук ажыл-агый яамызынга чогуур даалганы берген соонда, чайын-на федералдыг үндезиннерден кирген акша-хөреңгилерниң күсели-биле кежигниң чаартылгазын кылган. Бүрүн чаартылгага 9 сая рубльди чарыгдаан.
Бажың-алаакчыларга Чадаана хемни кежилдир көвүрүг кожуун төвү-биле база републиканың өске арткан черлери-биле аргыжар кара чаңгыс орук болур. Ону эрткен чүс чылдың 70 чылдарының эгезинде-ле туткан болгаш оон бээр чаңгыс-даа септеп көрбээн. Кежиг бустурунуң кырында келгениниң дугайында Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг ол чер-чурттуглардан чаңгыс эвес удаа дыңнаан, а бо чылдың августа Чөөн-Хемчик кожуунче ажылчын сургакчылаашкынның үезинде боду шынзыгып көрген. Чогум-на ынчан ол республиканың Орук ажыл-агыйы болгаш транспорт яамызынга көвүрүгнүң үндезин септелгезин чорударын дааскан.
Бодунуң чидиг айтырыының дугайында бажың-алаакчылар тус черде база республика эрге-чагыргаларынга чаңгыс эвес чыл “медээлеп” келгеннер, ынчалза-даа кандыг-даа харыы, шиитпирлээшкинни манап чадааннар. Ону олар “Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг-биле ажык чугааның” үезинде дагын катап көдүргеннер. Ынчан регионнуң удуртукчузу чидиг айтырыглыг кежигниң дугайында билирин, чоокку үеде ооң чаартылгазын эгелей бээрин дыңнаткан.
«Чайын-на бөдүүн болгаш билдингир сорулгалыг ажылды – бичежек суурларның чурттакчыларын дүвүредип чоруур айтырыгларны билип алыр, оларның эң чидиин шиитпирлээр дээш, улуг хемчээлдиг ажылды калбарткан бис. Бажың-Алаакта көвүрүгнү эрткен чүс чылдың 70 чылдарының эгезинде-ле туткан, бо үениң дургузунда ону чаңгыс-даа септеп көрбээн. А мынчаар алыр чүве болза, ук көвүрүг көдээниң чурттакчыларынга “амыдыралдың оруу” болур – деп, регионнуң удуртукчузу бодунуң арынынга бижээн.
Септелге ажылдарын хууда сайгарлыкчы Ужар-оол Иргит «Тываавтоорук» эргелели-биле чардынган керээ ёзугаар чоруткан. Керээлиг сайгарлыкчы көвүрүгнүң ыяштан кылган баганаларын чаарткан. Тудуг материалдары-биле тус черниң чурттакчылары ТР-ниң Арга-арыг болгаш бойдус ажыглалы яамызының специалистериниң деткимчези-биле дузалаан.
Бажың-Алаакта 1,5 муң ажыг чурттакчы чурттап турар. Оларга көвүрүг дээрге төрээн суурунуң транспортка чедингирин хандырып турар чугула объект болур. Ам “амыдыралдың оруу” айыыл чок болгаш үр ажыглалдың апаар.
Артур ХЕРТЕК белеткээн.
