Тывада электри болгаш чылыг энергиязы дээш хереглекчилерниң өрези бир миллиард рубль ашкан.
Чуртталга-хандырылга объектилериниң техниктиг байдалы, оларны үезинде септээри болгаш улаштыр ажыглаары ук адырның саң-хөөлүг экономиктиг байдалындан хамааржыр. Тываның Одалга болгаш энергетика яамызының дыңнадып турары-биле алырга, юридиктиг черлерниң база чурттакчы чоннуң чыглы берген өрелериниң уржуундан республиканың чуртталга-коммунал ажыл-агыйы, оттулар чүүл, энергетика комплекизи элээн берге байдалда келген.
Хереглекчилерниң төлээр ужурлуг акшазының түңү август айның эгезинде безин 1,5 млрд рубль чыгап турган.
«Оттулар чүүл болгаш энергетика комплекизиниң объектилерин кышкы үеге белеткеп алырынга эң кол бергедээшкинни өре-шире тургузуп турар. Чуртталга хандырылга объектилеринге септелге кылыры, солуур база катап кылыр улуг эвес ажылдарынга безин хөй акша түңнүг чарыгдал херек. Херек дерилгени өйлеп-өйлеп чаартырының дугайында чугаалаваска безин, септелгени чогуур үезинде кылбазының, чуртталга-коммунал ажыл-агый ажылдакчыларынга турум акша-шалыңны берип шыдавазының чылдагааны дээрге акшаландырыышкынның чедишпези-дир» – деп, Тываның одалга болгаш энергетика сайыдының хүлээлгезин күүседип турар Роман Кажин-оол тайылбырлаан.
2021 чылдың август 1-ниң байдалы-биле республиканың хереглекчилериниң өрези мындыг:
Электри-чылыг энергиязын ажыглааны дээш – 1 млрд 416 млн рубль, чылыг энергиязы дээш – 697,5 млн рубль, электри энергиязы дээш – 718,6 млн рубль өрелиг дээрзин Роман Кажин-оол дыңнаткан.
Юридиктиг черлер 433,1 млн рубль төлээр ужурлуг. Бюджет хандырылгалыг албан черлериниң өрези 82,9 млн рубль, (электри энергиязы дээш 17,7 млн рубль, чылыг энергиязы дээш – 65,3 млн рубль өрелиг). Чылыг энергиязы дээш эң хөй түңнүг акша-хөреңгини Кызыл хоорайның муниципалдыг албан черлери төлевейн турар.
«Өске-даа хереглекчилер» деп категорияга хамааржыр ТЭК, чуртталга-коммунал ажыл-агый бүдүрүлгелери, ТСЖ болгаш башкарыкчы компаниялар электри энергиязы дээш 216 млн рубльди чедир төлевейн турар. Дача ниитилелдери свет дээш 44,2 млн рубль төлээр ужурлуг. 115,2 млн рубльди чылыдылга болгаш чуртталга-коммунал ажыл-агый объектилери чедир төлевээн. ТСЖ болгаш башкарыкчы компаниялар – электри энергиязы дээш 56,6 млн рубль өрелиг. Республикада ТЭК биле чуртталга-коммунал ажыл-агый бүдүрүлгелери чылыг энергиязы дээш 55,9 млн рубль өрелиг болган.
Республиканың чурттакчы чонунуң чыглы берген өрези 982,9 млн. рубль. Ооң иштинде электри энергиязы дээш – 406,7 млн рубль, а чылыг энергиязы дээш 576,3 млн рубль.
Тываның Баштыңының хүлээлгезин күүседип турар Владислав Ховалыгның саналы-биле алырга, мындыг байдал уламчылавас ужурлуг. Улустуң угаан-боданыышкынын өскертир херек. Чурттап турар бажыңымның кышты өттүр чылыг болгаш чырык турары, энергия хандырар организацияның одалга сезонун озал-ондак чок эрттирип алыры мээң төлээр акшаларымдан хамааржыр дээрзин хереглекчи кижи бүрүзү бодап билир ужурлуг.
Коммунал төлевирлерни, ылаңгыя чыглы берген өрелерни негеп чыырда, комплекстиг шыңгыы хемчеглерни ажыглаар херек. Өжегерээн төлевейн турар улустарга хамаарыштыр хомудал киирер ажылдарны башкарыкчы компаниялар-даа, ТСЖ, ТЭК бүдүрүлгези-даа күштелдирер ужурлуг.
Тыва Республикада суд приставтарының федералдыг албанының эргелели «Коммуналдыг төлевирлер» негеп төледир талазы-биле күүседикчи чорудулганы кылырда, электри-чылыг бээр бүдүрүлгелер-биле кады кызып демнежир херек.
Республиканың кожуун, суму чагыргаларының даргалары бо даалганы күүседирде, электри хандырар бүдүрүлгелерниң удуртукчулары-биле кады план тургузар. Чуртталга-коммунал хандырылгаларында өре-ширени, бирги ээлчегде ажылдап турар улустарның өрезин эвээжедир талазы-биле хемчег алыр. Анализти көөрге, өжегерээн төлевейн турар хамаатылар дээрге эвээш эвес орулганы доктаамал ап турар хамаатылар болуп турар.
«Коммуналка» дээш өрени эвээжедир айтырыгны онза хыналдага ап, кылган ажылының түңнелдериниң дугайында үргүлчү илеткээрин Владислав Ховалыг муниципалитеттерден негээн.
Рада ДЕМЧИК белеткээн.
#Экономика #ЖКХ #Чуртталга_коммуналхандырылгазы #Тыва #Тува #Шынсолун #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
