Бөгүн, октябрь 8-те, ТР-ниң Чазак Бажыңынга брифинг болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң Чазак Даргазының социал-политика талазы-биле оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Саида Сенгии, Республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгезиниң эргелекчизи Анна Сарыглар, Республиканың ниити кадыкшыл болгаш аарыгларга удур баш бурунгаар ажыл чорудар төптүң улуг эмчизи Белекмаа Монгуш киришкен. Олар республика девискээринде коронавирус хамчыктыг аарыгның база катап күштелип келгениниң дугайында болгаш сезоннуг грипп, ОРВИ-ге удур чоннуң тарыдып ап турарының байдалынга хамаарыштыр тайылбырны кылган.
“Ниити эпидемиологтуг байдалдың күскү сезонче киргени-биле чоннуң коронавирустан аңгыда, грипп болгаш ОРВИ-ден аарып турары чүгле Тывада эвес, а бүгү Россияда көвүдеп эгелээн. Ону барымдаалааш, РФ-тиң оперативтиг штавының шиитпири болгаш Тываның Баштыңының даалгазы-биле республика девискээринде профилактиктиг хемчеглерни улам күштелдирип эгелээн. Эрткен чаңгыс хүнде безин 60 кижи коронавирустан аараан. Шак мындыг байдал бо чылдың август айның эгезинден тура чүгээртевейн турар болгаш, күс дүшкени-биле улам көвүдеп турары дүвүрелди оттуруп эгелээн.
Пандемияның эгелээнинден тура алгаш көөр болза, ниитизи-биле бо хүнге чедир коронавирустан 27 муңдан хөй кижи аараан. Бо хүнге чедир ковидке удур вакцинаның бирги компонентизи-биле 110 муң кижи тарыткан. Ниитизи-биле тарыткан чурттакчы чон 61,7 хууну тургузуп турар. Ол көргүзүг-биле бистиң республика Россияда эки түңнелдиг 6 субъектилерниң санынче кирип турар. Ындыг турбуже, Россияда коронавирустуң дөрт дугаар чалгыы эгелей берген. Неделя бурунгаар Россияның 39 субъектилеринде дөрткү чалгыгның өөскүп эгелээнин чугаалап турган болза, бо хүнде 69 чедир көвүдээн.
Тургустунуп келген нарын байдалды барымдаалааш, РФ-тиң оперштавының шиитпири ёзугаар ТР-ниң Баштыңының дужаалы-биле дараазында хемчеглерни алыры көрдүнген:
- ноябрь 1-ге чедир республикада коллективтиг иммунитетти чедип алыры-биле ковидке удур чонну тарыыр ажылды улам күштелдирер;
- октябрь 11-ден эгелеп хөй чон чыглыр бүгү-ле культура-массалыг болгаш спортчу хемчеглерже чонну QR-код-биле (ковидке удур долу тарылганы эрткен дугайында бадыткал) киирер;
- хөй-ниити черинге эмчиниң камгалал масказы чок чораан улусту торгаар;
- ковидке болгаш грипп, ОРВИ-ге удур тарыдары чугула дээрзин чурттакчы чонга чугаалап, тайылбыр ажылын күштелдирери-биле кожууннарже эмчилерниң болгаш Чазак кежигүннериниң үнүүшкүннерин дыштаныр хүн чокка уламчылаар.
Чурттакчы чоннуң аразында ковидтен аарааш, мөчээн улустуң саны 2020 чылдан бо хүнге чедир 424 кижи четкен. Оларның 80 хуузу тарылга албаан улус болуп турар. Ылаңгыя 65 хардан өрү назылыг улус шыңгыы кичээнгейде турар. Коронавирустуң дөрткү чадазын чиик эртип алыры-биле тарыдып алыры чугула дээрзин улуг назылыг улуска тайылбырлаарын эмчилер сүмелеп турар. Бо хүнде 65 хар ашкан тарыдар ужурлуг 30 муң ажыг кижиниң чүгле 11 муңу тарыткан болуп турар.
ТР-ниң Чазак Даргазы Вячеслав Ховалыгның айтыышкыны-биле улуг назылыг улустуң кадыын быжыктырарынга деткимче көргүзери-биле акша болгаш халаска аъш-чем үлээри база көрдүнген. Ону чүгле тарыдып алган улус алыр. Бо хүнде эмнер хандырылгазы республикада чедер.
Ниитизи-биле республикада бо талазы-биле байдалды Владислав Товарищтайович хүннүң-не шыңгыы хынап көрүп турар. Аарыгны өөскүтпези-биле тарыдып алырынче чурттакчы чонну база катап кыйгырар-дыр бис” – деп, Саида Сенгии дыңнаткан.
Бо хүнде Республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгезинде аарыг улус чыдар хостуг оруннар чок болуп турар. Ында чыдар 280 аарыг улустуң 60-ны берге байдалда, ИВЛ аппаратта – 4 кижи, УК аппаратта – 40 кижини кошкан. Бичии улустуң саны – 31 кижи. Оларның эң-не бичиизи – 1 айлыг. Ава иштиг тургаш, коронавирустан аарый бергениниң түңнелинде, төрүттүнген чаш база аарыг болган. Амгы үеде авашкылар ортумак берге байдалда турар. Бир эвес ковидтиң үшкү чадазында колдуунда улуг назылыг улус аарып турган болза, ам бо дөрткү чалгыында реанимацияже колдуунда аныяктар кирип турары дүвүрелди оттуруп турар дээрзин Республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгезиниң эргелекчизи Анна Сарыглар дыңнаткан.
Сезон аайы-биле улуг-даа бичии-даа улус грипптен болгаш ОРВИ-ден аарып турары көвүдээнин дыңнаткан. Ынчангаш бо хүннерде ылаңгыя бичии уругларны грипп болгаш ОРВИ-ге удур тарыдып алырынче ада-иелерни кыйгырып турар. Коронавируска удур тарыдып алган улус грипп болгаш ОРВИ-ге удур тарыдары база чугула деп, Белекмаа Монгуш чугаалаан.
К. МОНГУШ.
#Эпидбайдал #Коронавирус #Вакцинация #Тыва #Тува #Шынсолун #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
