Четтикпейн манаарывыс, частың келирин оштаан чараш байырлал март 1-де Кызылга солун оюн-хемчеглер-биле болуп эрткен.
Арат шөлүнде янзы-бүрү делгелгелерни сонуургап көрген, мөөрейлерге, оюн-тоглаага киришкен улуг-биче чонну чүдүлге, омак-сөөк чокка «Масленица» каттыштырган. Ол хүн орус чоннуң кышты үдээринден аңгыда, бот-боттарындан өршээл дилеп, дуза хереглеп турар кижилерге экини кылып, буян өргүүрүнүң онзагай хүнү.
Орус культура төвүнүң «Октай» бөлүү «Петрушканың масленицазы» деп театржыткан көргүзүүн бараалгадып, чыылган чонну изиг шайже, чаа быжырган далганнарны чооглаарынче чалаан. Көргүзүгнүң кижи дурту хире улуг маадырларын сонуургаан чаштар кыңчыктырбайн, чурукка кады тырттыржып ап турганнар.
Байырлалдың эң көрүштүг кезээ он метр узун чагыже үнер мөөрей беш шак үргүлчүлээн. Бичии-даа ылдыртынар чүве чок кылдыр хоюглаан чагыже 100 ажыг кижи киржир күзелин илереткеш, чүгле он үжү шыпшык бажынга четкеш, хеп чуур машина, соталыг телефон дээш янзы-бүрү электрилиг эдилелдерден эгелээш, шоодай далган, чигир дээш шаңналдарны алганнар. Бо чылын ТР-де Альпинизм федерациязы чагыже үнер кижилерге камгалал трозун кылганы чаа чүүл болган. Ооң мурнунда чылдарда 10-11 метр бедикче камгалал херексели чокка үнүп турган болза, бо чылдан эгелеп чагыдан аңдарлы бээр деп сезик чокка, кичээнгейни чүгле салган сорулгазынче углаары арткан. Эрткен чылын 70 хире кижи адын бижиттирген болза, бо чылын 120 ажа берген.
Мөөрейлерге школа назыны четпээн уруглардан эгелээш, улуг кижилерге чедир киришкен. Оларның аразында шупту оюннарда идепкейлиг киржип турар бөлүк оолдардан кайы оюн эң солун болганын айтырарымга: «Сыртыктар-биле соккулажыр оюн эң солун чүве-дир. Бажыңга азы өске черге ону ойнавас-ла болгай бис. Ава, ачавыс ынчаар тенип ойнаарын чөпшээревес. Сыртыктарны база камнаар. Тенектенип ойнап-ойнап, чигирзиг белектер база алыр, эки чүве-дир» – деп, мурнун былаажып харыыладылар. Аңаа бир дугаар черни 8 харлыг Антон Дүгержаа чаалап алган.
В. Көк-оол аттыг хөгжүм-шии театрының баарынга чогаадыкчы коллективтерниң оюн-көргүзүүнге орус чоннуң кудалаашкын болгаш өске-даа езулалдарын канчаар эрттирерин баштак аян-биле таныштырып көргүскен.
Чаңчыл езугаар кыш-биле кады эрги багай чүүлдер ырап чорутсун дээш, ооң дүрзү-хевирин өрттедип, соок үе-биле байырлашкан.
Ол-ла хүн «Тываның буянныг чүректери» аныяктар шимчээшкини «Буянны сөңнеп – блиныдан садып ал» деп хемчегни эрттирген. Оон кирген орулга-биле өскүстер бажыңында чаштарга канцелярия херекселдерин садып берген.
Аржана ЧАМЗЫРЫН.
Даян ДАНСЮРЮННУҢ тырттырган чуруктары. #Шын
