Медээлер

Өөк хемниң бир кежиинде

«Улусчу көвүрүг» губернатор төлевилелиниң деткимчези-биле Бии-Хем кожууннуң Ленинка сумузунуң девискээринде Өөк хемниң бир кежиинде база бир көвүрүгнүң тудуу доозулган.

03 сентября

Төтчеглекчи туттурган

Таңдының орук патруль албанының ажылдакчылары «УАЗ – 315121» маркалыг автомашинаны хынаар дээш доктаадыптарга, чолаачызы Эрзин кожууннуң 24 харлыг хамаатызы болган.

03 сентября

Ийи океанның чажыды

03 сентября

«Мобильдиг участок соңгулда комиссиязы» төлевилел Бии-Хем кожуунда

Бии-Хем кожууннуң Туран хоорайда «Мобильдиг УСК» деп төлевилел ажылдап эгелээн.

03 сентября

Хоочуннар спартакиадазы

Эрткен дыштаныр хүннерде Ийи-Талдың хоочуннары кожуун чергелиг пенсионерлер база хоочуннар аразынга кожууннуң 100, Шагаан-Арыгның 135 чылынга тураскааткан спартакиаданы эрттирген.

03 сентября

Спортчунуң чедиишкини — тренерниң шын ажылы

Шеригниң төп спортчу клуву (ШТСК) – Россияның Чепсектиг күштер яамызының үндезилээни спортчу клуб.

03 сентября

Амбын-нояннарның эрге-чагыргазы

Даа, Бээзи, Салчак, Тожу, Хаасут өзектээш, манчы-кыдат эжен-хаанныӊ чарлыы- биле 1760 чылда хамык тыва кожуун, сумуларны чаӊгыс амбын-ноянныӊ холунга чагыртып каан.

02 сентября

Күрүне деткимчези-биле күзелин бүдүрген

2023 чылдың август 30-де Шагаан-Арыг хоорайга «Демография» национал төлевилелдиң деткимчези-биле социал керээ программазының ачызында «ART-DESING» дизайн студиязы ажыттынган.

02 сентября

Сүлде-сүзүүм хоорайы

1750 – 1800 чылдар үезинде Кыдаттың Цин династиязының эрге-чагыргазы Тываның девискээрин эжелеп, ону чагырарын чурумчудуп, административтиг девискээрин доктаадып, Бээзи, Даа кожууннарны тургускан.

02 сентября

Таарымчалыг чай

Республикада мал чеминиң белеткели кидин түлүк уламчылап турар.

02 сентября

Күрүне албан-хаакчызын ажылдан хостаарынга чаа чылдагаанның дугайында федералдыг хоойлу

Күрүне хамааты албан-хаакчызы-биле албан керээзин үзе чарарынга чаа барымдааны тургузарының дугайында федералдыг хоойлу төлевилелиниң Тывага сайгарылгазы болуп эрткен.

02 сентября

Сезен чыл эрткенде

Тыва Арат Республикадан эки турачы аъттыг шеригни фронтуже үдээниниң 80 чылынга тураскааткан төөгүлүг болуушкунну катап тургускан улуг көргүзүг сентябрь 1-де Кызылга болуп эрткен.

02 сентября

Мал эмчизи – эрте-бурунгу мергежил

Мал эмчизи – эрте бурунгу мергежилдерниң бирээзи.

02 сентября

Кышка белеткел

Тываның ырак-узак кожууннарынче хөмүр сөөртүлгези график ёзугаар чоруп турар.

02 сентября

Школавыс – найыралдыг улуг өг-бүле

Билиглер хүнү — эң-не байырланчыг, онзагай хүн.

02 сентября

Коммунал четкилерни чаартыр

Коммунал инфраструктура модернизастаар программаның республикада боттанылгазы-биле Шагаан-Арыгда эде чаартыры планнаттынган даштыкы инженер четкилеринде тудуг-монтаж ажылдарының бирги кезээ эгелээн.

02 сентября

Найысылалдыӊ ачы-хавыяалыг хамаатызы

Республиканыӊ найысылалы удавас 109 чылдаан оюн демдеглеп, Кызыл хоорай хүнүн эрттирер.

01 сентября

Бо-ла болгай, Кундустуг...

2023 чыл. Август 25-тиң хүнү.

01 сентября

Хөлеге көже бээр

Бөгүн «Шын» солун 98 харлап турар.

31 августа

Мындыг эки кижиге душпаан мен

«Серебрянка» санаторийге дыштанып тургаш чаңгыс өрээлге узун назылыг башкы-биле 15 хонук эмненип, дыштандывыс.

31 августа

Шын кайдал?

«Шын» солунну чаңгыс-даа номер арттырбайн номчуп чоруур болгаш Тывада чүү болуп турарын билип олурар мен.

31 августа

Өшпес одаг

ТР-ниң Виктор Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрының аныяк-чалыы болгаш хоочун артистери өлүм чок Алдан-маадырларның ыдыктыг чери Оргу-Шөлче август 21-де эртенгиниң 8.00 шакта аъттаныптывыс.

31 августа

Культура объектилериниң тудуу адакталып турар

Улуг-Хем кожуунда "Азия төвүнүң көшкүн чоннарының парыгы" тудуунуң ажылы 85 хууда келген.

31 августа

Алышкылар Монгуштар, эр хейлер!

Екатеринбург хоорайның 300 чыл оюн демдеглээн хүнде, август 19-та, Бүгү-делегейниң университет спортунуң фестивалы эгелээн.

31 августа

Чадаг кижилерге парламал кичээндириг

31 августа

Сумога 5 делегей чемпиону киришкен

Кызылга август 25–28 хүннеринде “азия төвүнүң кубогу–2023” бүгү-делегей чергелиг сумога эр улус аразынга маргылдаа болуп эрткен.

31 августа

Куда-дой каастакчызы

Сөөлгү үеде куда-дой, хылбык, юбилей, диплом чуур дээш-ле байырлалдар-ла көвүдээн.

31 августа

Тываның школалары чаа төөгү номнарын алыр

Ол болза 10, 11 класстарга «Россияның төөгүзү» болгаш «Бүгү делегейниң төөгүзү» деп өөредилге номнары-дыр.

30 августа

Көдээ школаларда 8 башкы немешкен

Бо хүнде Тыва Республиканың Өөредилге яамызында көдээ черлерге ажылдаар башкылар-биле үш таланың дугуржулгазынга ат салыр ажылдар чоруп турар.

30 августа

Монголга ажыл херек

Бо чайын Кызылда Аныяктар сесерлиинге ыттар делгелгези болган.

30 августа

Вавилин ээтпээнде электри айтырыы

Вавилин ээтпээнде «Солнечная поляна» деп девискээрниң чурттакчыларын электри айтырыы хөй чылдарда дүвүредип келген.

30 августа

«Самолет плюс» чонну хүлээп эгелээн

Август 28-те Кызыл хоорайда Туристер бажыңынга чиигелделиг ипотекага хамаарышкан хемчег болган.

30 августа

Владислав Ховалыг: “Санал-оналын бээринче кыйгырдым”

Республикада орук-транспорт озал-ондактарының саны эвээжевээн.

30 августа

«Элээр суур» мөөрейинде чаартылгалар

2023 чылда Тываныӊ 25 сууру элээр черниӊ девискээри апарган «Элээр суур» деп ээлчеглиг мөөрейни эрттирериниӊ чурумун республиканыӊ Чазаанга эрткен неделяда сайгарып чугаалашкан.

30 августа

Хуусаадан эрте бадылаашкын эгелээн

Чаңгыс аай соңгулда хүнүнүң хуусаадан эрте бадылаашкыны сентябрь 9-ка чедир уламчылаар.

30 августа

Соңгулда комиссияларының кежигүннерин гриппке удур тарыыр

Бо эпидемиологтуг сезон бүдүүзүнде, гриппке удур тарылга кылыр 71800 кезек эм эрткен неделяда республикада келген.

30 августа

Россия чергелиг ховар болуушкун Тывага болган

Бистиң республикада солун аалчылар, Казахстанда Бүгү-делегейниң тогдук кушту камгалаар фондузунуң чиңгине директору Каттышкан Араб чурттарындан Мухаммед Салих аль Бейдани биле Халифа Аль Райсси келген

29 августа

Тываның чурттакчыларын болгаш аалчыларын сентябрь 1-де төөгүнү катап тургускан оюн-көргүзүгже чалап тур

Тыва Арат Республикадан эки турачы аъттыг шеригни фронтуже үдээниниң 80 чылынга тураскааткан төөгүлүг болуушкунну катап тургускан улуг көргүзүг сентябрь 1-де болуп эртер.

29 августа

Тыва ипотека чээлизин хөгжүдери-биле РФ-тиң 85 регионунуң мурнуку одуруунда

2023 чылда Тывада ипотека алыры 2,5 катап көвүдээн.

29 августа

Номга ынактарга солун мөөрей

“Номчу, Тыва” деп ном фестивалының иштинде «Герой фэнтези» маскарад кедер солун мөөрейни Тываның А.С. Пушкин аттыг Национал библиотеказының ажылдакчылары организастап эрттирер дээн.

28 августа

Школачыларның чайгы кадыкшылга кампаниязының түңнелдери

Бо чайын республика девискээринде 163 лагерьге 16838 оолдар, кыстар дыштанган.

28 августа

Кывар-чаар материалдар өртээн өйлеп-таарыштырар хемчеглер

Тыва Республиканың Чазак Даргазының оралакчызының албан-хүлээлгезин күүседип турар Олег Лукин кывар-чаар материалдарның регион рыногунда байдалын сайгарган ажылчын хуралды эрттирген.

28 августа

Шүлүктер

27 августа

Оштаашкыннар, оларның ужурлары

Ош болгаш оштаашкыннарга хамаарыштыр улусчу билиглер, эскериглер дугайында тыва эртемде тускай шинчилелдер чок.

27 августа

Билип алза чогуур солун болгаш ажыктыг чүүлдер

Арагалаары дээрге эки тура-биле тенек аарыыры-дыр./Аристотель/

27 августа

Улуг эртемденниң ханы шинчилели

Төөгү эртемнериниӊ доктору, ТР-ниӊ эртеминиӊ алдарлыг ажылдакчызы Ю.Л. Аранчын (1926–1997) хөй санныг эртем-шинчилел номнарын, ниитизи-биле 100 ажыг эртем болгаш публицистиг чүүлдерни бижээн.

27 августа

Тываның Баштыңы уургайжыларга байыр чедирген

Бөгүн, август 27-де, бодунуң мергежилиниң байырлалын дагжыларның салгалы демдеглеп эрттирип турар.

27 августа

Чайгы үеде “берге” элээдилерни ажылдадырын организастаан

Республиканың Чонну ажылга хаара тудар төптериниң деткимчези-биле чеди чүс хире элээдилер күш-ажылчы арга-дуржулганы алган.

27 августа

Алдан-маадырларның салгалдары

Самбажык аттыг көдээ культура одааның баарынга Алдан-маадырларның салгалдары бөлүк аайы-биле чыглып келген.

27 августа

Тыва спорттуң хөгжүлдезинге бедик үнелелди берген

РФ-тиң спорт сайыдының бирги оралакчызы Азат Кадыров ажыл-агый аайы-биле Тывага кээп чораан.

27 августа

ИЙИ ОКЕАННЫҢ ЧАЖЫДЫ

27 августа

Оргу-Шөлге байырлаан

Таптыг-ла 140 чыл бурунгаар Тываның экер-эрес оолдарының феодалдыг дарлаашкынга удур тура халыышкыны төөгүде балалбас исти арттырган.

27 августа

Буян-кежии кезээ мөңгеде уттундурбас

Сүт-Хөл кожууннуң девискээринге болган төөгүлүг болуушкун, экер-эрес эрлерниң дугурушкаш, хостуг чуртталга дээш тура халышканындан бээр 140 чыл болган байырлалын республика деңнелдиг демдеглеп турар.

27 августа

Арага чок куда

Сөлгү үеде куда-дой эрттирип тургаш, эзиртир суксун ажыглавазынче чонну кыйгырып турар апарган.

26 августа

Сагыш аартыр “сачиирлер”

Миннип келиримге-ле, Кара-Хөл улузу уборнаяны “боорнай”, сортирни “сачиир” дээр болган.

26 августа

Валерий Куликов: «Кол чүүл – бергедээшкиннерден кортпазы»

Каа-Хем биле Чадаананың уургайларындан хөмүр-даш казып тывар Тываның даг-руда компаниязы республиканың системалыг организациязының болгаш бүдүрүлгезиниң чоргаар адын эдилеп чоруур.

26 августа

Тастыг чыдынын шиңгээдир инвесторну тодарадыр

Эрзин кожуунда ол чер чүгле Россияда эвес, а делегейде литий чыдыны-биле эң байлак.

25 августа

Чырыдыышкын шаңналынче 30 ажыг кижи кордап турар

«Билиг» российжи ниитилелдиң шаңналын алырынче Тыва Республиканың төлээлеринден үжен ажыг чагыг кирген.

25 августа

Тывада аъш-чем аймааның өртээ өспүшаан!

Чыл дургузунда чем аймааның өртээ каш удаа өскениниң чылдагааны, рубльдиң үнезиниң бадып турарында деп, Россияның Банкызының регионалдыг салбыры дыңнаткан.

25 августа

Тываның шахтёрларын шаңнаан

Август 24-те Тываның Чазаанга, Шахтер хүнүнүң бүдүүзүнде, республиканың хөмүр үлетпүрүнүң ажылдакчыларын шаңнаар байырлыг езулал болуп эрткен.

25 августа

Тывада өртке удур онза чурумну сентябрь 13-ке чедир узаткан

Бөгүн, август 24-те, Тыва Республиканың девискээринде өртке удур онза чурумну сентябрь 13-ке чедир узадыр дугайында доктаал күш кирген.

24 августа

Дегелейниң көшкүн чоннары Моолга чыылган

Моолга август 18-20 хүннеринде “Көшкүн чон” деп делегей культуразының фестивалы болуп эрткен.

24 августа

Арага чок кудалар

Арага чок куда эрттирер болза, 100 муң рубльди Кызылдың мэриязы аазап турарының дугайында медээ-чарлал бичии када көстү каапкаш, чиде берген.

24 августа

Сагыш-сеткили байлак, амыдыралчы кадын

Салгал дамчаан, бодунуң бурунгу езу-чаңчылдарын кадагалап арттырган, сыгыт-хөөмей, каргырааның уян үннүнге өпейлеткен, делегейге уран талантылыг кижилери-биле алдаржаан Тывавыс бо-ла болгай.

24 августа

Дус чокта амдан чок, а Дус-Хөл чокта…?

Аъш-чемге амдан херек. Амылыг амытан бүрүзүнге ындыг. Кужурзураан мал маңнажыр, довурак чылгаар, дерлиг хеп дайнаар.

24 августа

Эчис сорулга: Тыва дылды деткип хөгжүдери

Тыва Республиканың үндезин чурттакчыларының төрээн дылының дугайында айтырыг хөгжүлдениң тевии-биле чылдан чылче чидигленип келген.

24 августа

Патриотчу кижизидилгеже кичээнгей салыр

Чаа өөредилге чылының бүдүүзүнде республиканың башкыларының август чөвүлел хуралынга Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг киришкеш, ажыл-ижи үлегерлиг, төлептиг башкыларга күрүне шаңналдарын тывыскан.

24 августа

Самагалдай – алдын баглаажым

“Сарыг-Хоонуң аң-меңге дүүлүү кайгамчык!”

24 августа

Парлалгага 30 чыл...

«Шын» солун тываның эң кол, хүндүлүг ниитилел-политиктиг солуну. Ол чон-биле тудуш харылзаалыг.

23 августа

АРТЫШТЫҢ ААЛЫ

Республиканың чонунуң чылдың-на четтикпейн манаары база бир национал чоргаарал көдүрлүр байырлалы – Наадым диңмиреп эрткен.

23 августа

Бүзүрээчел кижи бузурукчуга чиш болур

Интернет болгаш телефон дамчыштыр улус мөлчүүр чоруктуң көвүдеп турарының дугайында ТР-ниң ИХЯ-га август 21-де болган парлалга конференциязынга чугаалашкан.

23 августа

Үнелээни дээш четтирдивис

Көдээ сумуларда барык өреге бүрүзү күрүнеге ажылдавышаан, мал-маганын чергелештир тудуп чоруур боор.

23 августа

Улуг-Хемче стерлядь байлаңнарын киир салган

Август 21-де Тываның улуг бүдүрүлге черлери 120,7 муң стерлядь байлаңнарын Боом дааның чанында Улуг-Хемче киир салган.

23 августа

Таңдыда тудугларны хынаан

Тываныӊ Баштыӊы Владислав Ховалыг чоокта чаа томуйлаттырган Чазак Даргазыныӊ оралакчызыныӊ хүлээлгезин күүседип турар Олег Лукин-биле кады Балгазын суурга барып чораан.

23 августа

Тываныӊ сайгарлыкчылары моол компаниялар-биле дугуржуп алган

Тываныӊ сайгарлыкчылары даштыкыже үндүр садар барааннарыныӊ чөпшээрелин күрүнениӊ деткимчези-биле кылдырып алган.

23 августа

Күрүне Тугунуң хүнүнде…

Август 22-де Кызыл хоорайның төвүнде Арбат шөлүнге ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыгның киржилгези-биле күрүне туктарын байырлыг байдалга көдүрткен.

23 августа

Аӊныыр инспекторунга социал камгаладылга

Тываныӊ Чазаа «Аӊнаашкын болгаш аӊныыр курлавырын кадагалап арттырарыныӊ дугайында» Тыва Республиканыӊ хоойлузунга чогуур эдилгени киирген.

23 августа

«Чаӊгыс демниг Россия» партиязы Тываныӊ школаларын септээринге дузалаар

Чаа өөредилге чылынга школаларныӊ беленин болгаш оларныӊ үндезин септелгезиниӊ дугайында хурал болуп турган.

22 августа

Коммуналдыг хандырылгаларда 1 870,421 млн рубль өрелиг

Тывада коммуналдыг хандырылгалар өртээн дыка чурумнуг төлеп турар улус Кызылдыӊ чурттакчылары болган.

22 августа

Самагалдай – алдын баглаажым

“Самагалдай – алдын баглаажың-дыр,Ада-иең аалы – ааттынган кавайың-дыр, уруум!”/Баир Аракчаа/

22 августа

Моюннарынга коңгулуур баглап каар...

Тываның чурттакчылары янзы-бүрү озал-ондакка таварышпазын дээш, республиканың эрге-чагырга органнары, онза байдалдар албан черлери болур чогуур хемчеглерни баш бурунгаар ап чорудуп турар.

22 августа

Бүзүрээчели бе, кончаазыраа бе...

Хамаатыларның айыыл чок чоруунга оларның социал, саң-хөө дээш амыдырал-чуртталганың аңгы-аңгы талаларынга айыыл чогу база хамааржыр.

22 августа

Будданың бодарааны

Бо мегечи, сарыг өртемчейде алыс шынныг Ыдыктыг шажын эртеминиң үндезилекчизи Гаутама Будданың үш дакпыр байырлалын делегейде сарыг шажын чүдүкчүлери бо чылдың июнь 6-да демдеглеп эрттиргеннер.

21 августа

Кидисти канчаар кылырыл?

Хойнуң дүгүн кыргааш, изиг хүн караанга кургадып алыр.

21 августа

Кызылга башкыларның август чөвүлелиниң хемчеглери үш хонук дургузунда үргүлчүлээр

Бөгүн Тываның найысылалында республиканың башкылар каттыжылгазының эң улуг болуушкуннарының бир хемчээ – өөредилге ажылдакчыларының чылдың август хуралы эгелээн.

21 августа

Чаашпай

Тос-Булакка Наадым байырлалы көрүп келген хөй чон аразында ээзинде четтирген чоруп турар тевени улус дыка чаптаан.

21 августа

Эрниң үш оюнунуң соонда

Хөй кижи киржилгелиг, хөлзээзинниг ажыл-хемчег, ылаңгыя улуг найыр-байырлал эрттирери амыр эвес херек.

21 августа

Чүглүг куш дег ужуга бээр чүгүрүктер…

2023 чылдың Наадымынга тураскааткан аът чарыжы Тос-Булакка болуп эрткен.

21 августа

Малчыннарның чымыжы дег бачым иштиг ажыл кайдал

Малчынның ажыл-ижи чымыштыг, улуг харыысалгалыг.

21 августа

Тыва ча адар оюн: баг адар хевири

Тыва эр кижиниң үш адаан оюнунуң бирээзи – ча адары.

21 августа

Ыраажы малчын – 2023

Наадым байырлалының бир онзагай мөөрейи — «Ыраажы малчын».

21 августа

Ыраажы малчын – 2023

Наадым байырлалының бир онзагай мөөрейи — «Ыраажы малчын».

21 августа

Мурнакчыларга шаңналдарны тывыскан

Наадым байырлалының ийиги хүнү Тос-Булакка болган.

21 августа

Мурнакчыларга шаңналдарны тывыскан

Наадым байырлалының ийиги хүнү Тос-Булакка болган.

21 августа

Олег ЛУКИН: «Мергежилдиг ажылчыннар Тываның тудугларынга чедишпейн турар»

Тудуг адыры-биле таныжылганы ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Олег Лукин уламчылап турар.

21 августа

Хамнар фестивалы

Август 18-тен 20-ге чедир М.Б. Кенин-Лопсанга тураскааткан «Дүңгүр» деп бүгү Россия чергелиг фестиваль Тывада эгелей берген.

21 августа

Школаларга 188 башкы херек

Август 22-де Тываныӊ Өөредилге яамызы Кызыл хоорайга хостуг ажылчын олуттар ярмарказын эрттирер.

21 августа

Улус-чонга үлегерлиг эрес-дидим, маадыр эне 100 харлаан

Хүндүткелдиг улуг назылыг өгбе Наталья Ивановна Маслова – Ада чурттуӊ Улуг дайыныныӊ киржикчизи.

18 августа

Бергелерни ажып эрткеш, сайзыралче чүткүп чоруур

РФ-тиӊ Федералдыг хуралыныӊ Федерация Чөвүлелиниӊ Даргазы Валентина Матвиенко республиканыӊ тургустунган хүнүн таварыштыр Тываныӊ чурттакчыларынга байыр чедирген.

18 августа

Тывада 129 социал албан черлериниӊ одаар чүүлүн чедирип бээр

Республиканыӊ чедери берге суурларында социал албан черлеринге одаар чүүл чедирер ажылдыӊ 70 хуузу күүсеттинген дээрзин Чуртталга-коммунал ажыл-агыйыныӊ яамызы бөгүн дыӊнаткан.

18 августа

Делегейде ховар болгаш онзагай уран чүүл

Хөөмей хүнүн республикада чылдыӊ-на август 17-де демдеглеп турар.

17 августа

Аът чарыжынга чүгле 18 хардан өрү назылыг оолдар киржир

Аът чарыжынга киржип турган бичии оолдуӊ аар кемдээниниӊ уржуундан эмнелгеге чок апарганы-биле холбаштыр ТР-ниӊ Баштыӊы В. Ховалыг ооӊ ада-иезинге, төрелдеринге ханы кажыыдалын илереткен.

17 августа

Пластик сава аастарындан узун сандайлар кылдырган

Сбербанк бойдусту хумагалап камнаар угланыышкынныг «Крышкам крышка 2.0» деп төлевилелди боттандырып турар.

17 августа

Тываныӊ Чазаанда чаа томуйлаашкын

Республиканыӊ Чазааныӊ орлакчы даргазыныӊ албан-дужаалыныӊ хүлээлгелерин күүседир кылдыр Олег Лукинни Тываныӊ Баштыӊы Владислав Ховалыгныӊ чарлыы-биле томуйлаан.

16 августа

Тываныӊ хөй нацияларлыг чонунуӊ өмүнээзинден

Дагестанныӊ акы-дуӊма чонга болгаш Дагестан Республиканыӊ Баштыӊы Сергей Алимович Меликовка Тываныӊ Баштыӊы бодунуӊ болгаш республиканыӊ хөй нацияларлыг чонунуӊ өмүнээзинден ханы кажыыдалын илереткен.

16 августа

Республика хүнүнде күрүне шаӊналдарын тывыскан

Чазак бажыӊынга күрүне шаӊналдары тыпсыр ёзулалды Тыва Республика хүнүнге тураскадып эрттирген.

16 августа

Россияда чон чизезиниӊ төөгүзүнүӊ ийи чаа ному

Россияныӊ статистика албаны бо чылын онзагай төөгүлүг ийи чаа номну чырыкче үндүрген.

16 августа

Салым-чолум тудуш башкым-дагдыныкчым

Шуйдан үнген малчын уктуг ажыл-ишчи, эрес-кежээ кижилер хөй.

16 августа

2023 чылдың малчыннар байырлалы адакталган

2023 чылдың Наадым хүрежинге Чөөн-Хемчик кожууннуң аныяк мөгези Мөңге-Эртине Куулар шүглүп үнген.

15 августа

Каткы бажы каткан эвес

– Авай, чүге бо конфетаны «Яблоко» деп адап кааныл?– Ол конфетада яблоктуң бичии кезээн немеп каан диин, оглум.– А «Кис-кис» иристе чүнү немеп каан?

15 августа

База бир чидиг айтырыг

Бичиимде Тывавыстың төвү Кызыл хоорайга келирге «Кызыл» аалчылар бажыңының баарында тыва кидис өг дег, борбак сарыг арыгланыр бажың турган чүве.

15 августа

Банан

Тропиктиг, изиг чуртка өскен экзотиктиг чимистиң кижиге ажык-дузазының дугайында билип алыры артык эвес.

15 августа

Малчынның өөрүшкүзү

Бөгүн, Тыва Республика хүнүнде, Анчымаа Суваковна Дамдын-оол «Тыва Республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы» деп хүндүлүг атка төлептиг болган.

15 августа

Дириг чечектерни салып, мөгейген

Бөгүн, Тыва Республика хүнүнде, ТАР-ныӊ тургузукчузу Буян-Бадыргы ноянныӊ найысылал Кызыл хоорайда тураскаалынга мөгейип, чүзүн-бүрүн өӊнерлиг дириг чечектер салырыныӊ байырлыг ёзулалы болган.

15 августа

Хөй чылдарда ак сеткилдиг ажылы дээш…

Бөгүн Тыва Республика хүнүн таварыштыр шылгараан ажыл-ишчилерге күрүне шаңналдарын тывыскан.

15 августа

Ыраажы малчын

Наадым байырлалының бир онзагай кезээ — «Ыраажы малчын» мөөрей.

14 августа

Шүлүкчү малчын

Галина Туматовна Адышаа Өвүр кожууннуң Ак-Чыраа сумузунуң чурттакчызы, мал эмчизи эртем-билиглиг хоочун малчы

14 августа

Улусчу угаадыглар

Боодал чечек – тудум чечек.

14 августа

Наадымга

Ажыг дери хилис барбаанАрат, фермер, тараажыныӊАжыл-ижин санап, түӊнээрАчылыг-ла Наадымны.

14 августа

Наадымның ажыдыышкыны

Бо чылгы Наадымның болгаш Тыва Республика хүнүнүң байырлыг ажыдыышкыны Хүреш стадионунга болуп эрткен.

13 августа

Аныяк мөгелер хүрежи

Малчын тыва чоннуң национал байырлалы Наадымга тураскааткан он сес хар чедир назынныг 128 аныяк мөгелерниң аразынга хүреш маргылдаазы Совет Тыва аттыг стадионга болуп эрткен.

13 августа

Тыва поэзияның дээжизи

Көвей хемнер кедээзинден чуглуп баткаш,Хөглүг-омак шимээн-дааштыг ырлап чыдар,Чойган, пөштүг мөөрүктерден эдектелген...

13 августа

Сергей Шойгунуң байыр чедиргени

Бистиң чаңгыс чер чурттуувус, Россияның камгалал сайыды, армия генералы Сергей Шойгу Тыва Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыгның адынга телеграмма чоруткан:

13 августа

Кайгамчыктыг барааннар, аъш-чем

«Азия төвү” скульптурлуг комплекстиң девискээри онзагай болгаш улуг болуушкуннарның эртер чери болу берген.

13 августа

Хүндүлүг чаңгыс чер чурттугларым!

Төрээн Тывавыс Республика хүнүн, малчыннарның байырлалы Наадым–2023-тү болгаш Тыва Республикада парламентаризм хүнүн июнь 12-ден эгелеп демдеглеп эгелээн.

13 августа

Наадым – чоннуң төөгүзүнүң херечизи

Шаг-төөгүден бээр Төп Азияның көшкүн чоннары сүт-саан элбеп, мал-маганның баш саны көвүдеп, деңгел-шыдалы бедээнде,

13 августа

Эргим хүндүлүг чаӊгыс чер чурттугларым!

Чоннуӊ Наадым байырлалы-биле силер бүгүдеге сеткилимниӊ ханызындан байыр чедирип тур мен!

13 августа

Хертеш-Кула

Ол чер – бо-дур! Ону оът-сигенниң янзы-бүрү чыттарындан аът билип каапкан.

12 августа

Чаш уруг акша дугайында чүнү билген турар ужурлугул?

Чамдык ада-иелер ажы-төлү-биле акша дугайында чугаалашпас, оларга ооң херээ чок деп санаар.

12 августа

Шыдыраага база тергиидээр

Тыва Республика Россияның шыырак спортчу регионнарының бирээзи апарганынга тыва спортчуларның чүгле российжи эвес, а делегей чергелиг маргылдааларга чайыннанчак тиилелгелери бадыткал.

12 августа

Бии-Хемниң мурнакчы малчыннары

«Наадым – 2023» малчыннар байырлалын республика байырлаар.

12 августа

Кызылга база чаъс чаар...

Чурттап олурар бажыңымдан шоолуг ырак эвес, аъш-чем дээш өске-даа бараан аймаан хары угда оон садып ап болур боорга, Кызыл хоорайның төвүнде “Гаруда” садыгдан садыгланыр кижи мен.

12 августа

Аныяк башкыларга деткимче

«МЕН – БАШКЫ МЕН» ДЕП МӨӨРЕЙГЕ КИРЖИР КҮЗЕЛДИГЛЕРНИ ТЫВА РЕСПУБЛИКАНЫҢ ӨӨРЕДИЛГЕ ЯАМЫЗЫ ЧАЛАП ТУРАР.

12 августа

Системалыг шиитпирлер үре-түӊнелди көргүскен

2021 чылдыӊ сентябрь айда бүгү чон ону Тываның Баштыңынга соӊгааныныӊ соонда республиканыӊ удуртукчузу регионалдыг башкарылга талазы-биле кезек системалыг шиитпирлерни хүлээп алган.

12 августа

Соңгулда кампаниязы эгелээн

2023 чылдың соңгулда кампаниязы эгелээн.

12 августа

Мал чеминиң белеткелиниң шалыпчы айы

Тываның көдээ ажыл-агыйларының хөй кезии сигенден мал чеми белеткеп алырынче август айның баштайгы он хонуктарында кирген.

12 августа

Наадым хүрештери

Тыва күрүнениң национал байырлалы Наадымны эң-не баштай 1922 чылдың июль 28-те Кызылга “Мал ажылдакчыларының национал-революстуг байырлалы – Наадым” деп ат-биле байырлап эрттирген.

11 августа

Демниг ажылдаарга, рейтингиниӊ көргүзүү экижиир

Тывада Статегтиг инициативалар агентилелиниӊ эксперттери ажылдап турар.

11 августа

Буянныг терек болгаш бажың

Бо чай дыка-ла изиг болду.

11 августа

Төөредикчи чорук-биле пособие ап турган

Социал төлевирлер ап тургаш, төөредикчи чорук үүлгеткен херээжен кижиге хамаарыштыр кеземче херээн Тес-Хем кожууннуӊ прокуратуразы судче чорудупкан.

11 августа

Дөңгүр бажым суйбап кагды

Эрткен чылын сентябрь айда Кызылга болуп эрткен Тудугжулар шуулганын телевизордан көрүп, солун-сеткүүлден номчааш, республиканың тудугларынга ажылдап чораанымны сактып олурдум.

11 августа

«Шыным»-биле кады мен

Үжүк-бижиктиӊ утказын билип, номчуптар апарганымдан бээр ада-ием бажыӊынга Тываныӊ үндүрүп турганы солун-сеткүүлдерин номчуп өзүп келдим.

10 августа

Бүзүрел чок албан-хаакчыны ажылындан үндүрген

Тожу кожууннуӊ прокуратуразы коррупцияга удур ажыл-чорудулга дугайында хоойлужудулганыӊ күүселдезин хынап турган.

10 августа

Бир муӊ ажыг өг-бүлеге өрт медээчизин халас кылып бээр

Тываныӊ Чазаа автономнуг өрт медээчизин хөй ажы-төлдүг азы амыдыралы чегей өг-бүлелерниӊ чурттап турар бажыӊынга халас кылып бээриниӊ чурумун бадылаан.

10 августа

Тывавыс мал ораны болгай

Республиканың мурнуу чүгүнде бир мурнакчы малчынны таныштыраал.

10 августа

Өреге бүрүзү хөмүр-дашты онлайн-платформадан садып алыр

Бо сезонда чонга хөмүр-даш садарда, «Хөмүр продукциязы» деп күрүнениӊ информация системазын ажыглаар.

10 августа

Хосталга, эрге-шөлээ дээш демисежип чораан өгбелеривис

Алдан-маадырларның тура халыышкыны (1883–1885) – тыва чоннуң төөгүзүнде эң көскү болуушкун.

10 августа

Делегейниӊ үндезин чоннарыныӊ хүнү-биле байыр чедирген

Август 9 – Делегейниӊ үндезин чоннарыныӊ делегей хүнү.

10 августа

Улуг, чырык культура одаа

«Сорунза» губернатор төлевилелиниң боттанылгазы-биле республиканың көдээ сумуларында культура одаглары немежип турар.

10 августа

Ыраккы Каа-Хемде чаа школа

Хоорай чергелиг Каа-Хем суурнуң Радиостанция кудумчузунда «Амгы үениң школазы» деп федералдыг төлевилел-биле 825 олуттуг чаа школа туттунуп турар.

10 августа