Медээлер

Ок дегбес телер

Чырык чер кырынга төрүттүнген кижи амытанның чиир чеми өйлүг, кедер хеви өйлүг, кижилерден алыр чүвези өйлүг, оон туржук оран кежиин четтирери база өйлүг дижир.

04 марта

Утпас дээш, сактыышкын

Тыва чогаалдың хөгжүлдезинге үлүг-хуузун киирип, эвээш эвес солун төөгүлерлиг номнарын чырык черде арттырып каан прозачы, журналист, шиичи Э.Л. Донгак чораан болза 83 харлаар турган.

04 марта

Мөңгүн өөк

Бистиң кырган-ачавысты Көк-Хуна Ыргакович Сат, кырган-ававысты Долбаа Ондар дээр.

04 марта

Ю. ОРУСПАЙ: «Агаар-бойдус таарымча чок байдалдарны тургусса-даа, эки көргүзүглер бар»

ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызынга ТР-ниң Чазак Баштыңының оралакчызы А. Монгуштуң киржилгези-биле 2023 чылда көдээ ажыл-агый адырының кылып чоруткан ажыл-ижин түңнээн хурал болуп эрткен.

04 марта

Аскорбинниг кислота

Ада-иелер боттарынга эм садып ап тургаш, ажы-төлүнге «аскорбинка» садып бээрин аптекаларга бо-ла көөр бис.

03 марта

МӨҢГҮН БИЛЗЕК

03 марта

Игорь БУТМАН: Тыва – келиксээр черлеримниң бирээзи

Эрткен хүннерде Тывага сураглыг хөгжүмчү, делегейде эң-не тергиин саксофонист дирткен Россияның улустуң артизи Игорь Бутман кээп чораан.

03 марта

Бүгү-делегейниң аныяктар фестивалынче аъттаныпкан

Тываның ажылчын болгаш студент аныяктары Россияның Президентизи В. Путинниң Чарлыы-биле болуп эртер делегейде аныяктарның эң улуг болуушкунунга бистиң республиканы төлээлээр.

03 марта

Өртемчейим өг-бүлемде

Февраль 28-тиң хүнүнде Улусчу чогаадылга төвүнге “Өртемчейим – өг-бүлемде” деп концерт болуп эрткен.

03 марта

Бөрүлер-биле демиселди күштелдирер ай дооступ турар

Тываның күрүнениң аңныыр комитединиң азыг диштиг араатан-биле демиселди күштелдирер дээш, чарлаан шалыпчы айы дооступ турарын албан чери дыңнаткан.

02 марта

Үндүр бижээн акша-хөреңгини чаа төлевилелдерже угландырар

Президент Владимир Путин Федералдыг Хуралга Айыткалында регионнарның хөгжүлде айтырыгларынга аңгы доктааган.

02 марта

Владислав ХОВАЛЫГ: Президентиниң Айыткалы стратегтиг өскерлиишкиннер боттандырарынче хей-аът киирип турар

Россия Федерациязының Президентизиниң Федералдыг Хуралга чылдың бээр Айыткалынга Тываның Баштыңы киришкен.

02 марта

Айыткал бүгүдениң сонуургалын хайындырган

Россияның Президентизи Владимир Путин февраль 29-та Федералдыг Хуралга Айыткалын кылып, чоокку алды чылда күрүне сорулгаларын чарлаан.

02 марта

Волонтёр болур күзелдиглерни чалап турар

2025 чылда чаагайжыдылга объектилерин бадылаар ажылды чорудар волонтёр болуп ажылдаары-биле Тываның чурттакчы чонун чалап турар.

02 марта

Тываның УСК-ныӊ кежигүннери республиканыӊ 40 ажыг муӊ бажыӊнарга четкен

«ИнформУИК» тѳлевилелди боттандырары-биле, Тываныӊ участок соӊгулда комиссиязыныӊ кежигүннери 40049 бажыӊга четкен.

02 марта

Шагааның ак айында

"Херел" спорт өргээзинге 4 аңгы назы-хар аайы-биле хоочун мөгелер база студентилер аразынга Шагааның ак айында база Ада-чурт камгалакчыларының хүнү таварыштыр тыва хүреш маргылдаазы болган.

01 марта

Ак-Хем кадарчыларының Шагаазы

Өг-бүле чылының Шагаазында өскен-төрээн черим Шуй суурга чедип, биче-чаш шаам сактып, ада-иемниң чурттап, мени өстүр азырап, чоннуң чоон, делгем оруунче үндүргени уттундурбас, эргим уямга чордум.

01 марта

Кырган-авам – чүрээмниң мөңге оду

8 хар ашкыжемче кырган-авам мени азырап, өстүрүп каан.

01 марта

Ажы-төлдүң сагыш-сеткилин камгалаар

Бүзүрел телефону дээрге сагыш-сеткилге дүрген дуза чедирилгези дээрзин ында ажылдап турар сүмелекчилер демдеглеп турар.

01 марта

Ном саңында дыка солун төөгүлүг номнар шыгжаттынган болур

Ада-чурттуң Улуг дайынының чылдарында бодунуң патриотчу шериг хүлээлгезин күүседип, төөгүге балалбас исти арттырган улуг шериг баштыңчызы маршал Георгий Константинович Жуковтуң дугайында

01 марта

Тыва дыл болгаш чогаал башкыларынга өөредиглиг семинар

«Төрээн дыл болгаш төрээн чогаалдың тергиин башкызы» деп Бүгү-россия чергелиг профессионал мергежилдиң регионалдыг мөөрейиниң киржикчилеринге өөредиглиг семинар болуп эрткен.

01 марта

Мөгелерниң чедиишкиннери

Чаңчыл болган кожууннарның шаңналы дээш тыва хүреш маргылдаазын Чөөн-Хемчик кожуун ээлчег аайы-биле 86 шыырак мөге аразынга "Сүбедей" спорт ордузунга бедик байдалга эрттирген.

01 марта

Чаңгыс кежээ ММА-ге 3 кайгамчыктыг тиилелге

Ада-чурт камгалакчыларының хүнү февраль 23-те тыва спортчулар чонун, эш-өөрүн өөрткеннер.

29 февраля

Карак чажын чодуп тура байырлаар бис

Бии-Хем кожууннуң Аржаан сумузу тускай шериг операциязынга чок болган чаңгыс чер чурттуунуң чырык адынга тураскааткан хемчегни эрттирген.

29 февраля

“Идегелден” билип алган

Февраль 26-да ыраккы Мөңгүн-Тайгадан ава Уран Иргит “Ада-чурт камгалакчылары” деп Күрүне фондузунга баргаш, тургустунуп келген айтырыын канчаар шиитпирлээрин, каяа, кандыг бижик киирерин билип алган.

29 февраля

Тоолчургу оран ышкаш чаарттынар

Тываның хоорай, суурларында чаа хөй-ниити девискээрлери немежип, тудуглар уламчылап турар.

29 февраля

Узун оочурну соксаткан

Бии-Хем кожууннуң Сесерлиг суурда “Салгал” уруглар садын “Демография” национал төлевилел-биле улгаттыр туткан.

29 февраля

Энцефалитке удур хемчеглер

Росхереглелхайгааралдың ТР-де эргелелиниң удуртукчузу Людмила Салчак март 4-тен октябрьга чедир халдавырлыг саргы энцефалидиниң эпидемиологтуг сезону республикага эртерин Аппарат хуралында дыңнаткан.

29 февраля

Национал төлевилелдер неделязы чоруп турар

Ак-Довурак хоорайның Уругларның уран чүүл бажыңынче 700 ажыг оолдар, уруглар барып турар.

28 февраля

Муң ажыг км автооруктар даңзыже кирген

Тывада соңгу девискээрлерже чедирилге системазының өзээ ниитизи-биле 1100,1 километр ыракшылдыг регионалдыг, черлер аразының болгаш тус чер ужур-уткалыг 16 автооруктан тургустунган.

28 февраля

Эндокринология төвүн тудар

Тывада республиканың 1 дугаар эмнелгезиниң баазазынга Эндокринология төвүн ийи чыл иштинде тудуп, ажылдадыры планда кирген.

28 февраля

Шагаа болгаш аът чарыжы

Бистиң Тываның кыштары соок, дошкун дээрзин шупту билир.

28 февраля

Хөгжүмчү

Ёзулуг хөгжүмчү кандыгыл дээр болза, боданмайн-даа сактып кээрим, та чүге-ле ийик, уттундурбайн артып калган бир хөгжүмчү бар.

28 февраля

Хуусаадан эрте бадылаашкынны эгелээн

Республиканың чедери берге болгаш ыраккы черлеринде РФ-тиң Президентизиниң хуусаадан эрте бадылаашкын эгелээнин Тываның Соңгулда комиссиязы дыңнаткан.

28 февраля

Хоочунга мөгейиг

Шак ындыг аттыг солун кежээ Тываның В. Көк-оол аттыг Националхөгжүм-шии театрынга февраль 24-те болуп эрткен.

28 февраля

40 өөредилге албан черлери чаарттынган

Школаларга капиталдыг септелге чорудар федералдыг программаның Тывада боттанылгазы уламчылап турар.

28 февраля

Төөгүнү өөредир болгаш чырыдар

Февраль 27-де Тывага Россияның төөгүлүг ниитилелиниң удуртулгазының даргазы, “Ада-чурттуң төөгүзү” фондунуң директору Руслан Гагкуевтиң киржилгези-биле ниитилелдиң регионалдыг салбырын бадылаан.

28 февраля

Тулган дериг-херексел

Совет медицинаның арга-дуржулгазынга чаңчыккан улус компьютеризация үезиниң чедиишкиннеринге белен-селен кайыын тааржырлар ийик – шүгүмчүлээр байдал дөмей-ле тыптып келир.

27 февраля

Ядыы-түреңги чоруктуң деңнели 8,6 хуу кызырылган

2017 чылда Тывада ядыы-түреңги чоруктуң деңнели 35,8 хуу турганындан 2022 чылда 27,2 хуу кызырылган.

27 февраля

Сарыг-Булуңнуң демниг чону

Кадыр, бедик Боом дааның мурнуу эдээн ээлей чурттаан эрес-кежээ чоннуг Сарыг-Булуң Эрзин кожууннуң төвүнден беш километр черде чаттылып чыдар.

27 февраля

Өскүстүң салым-чолу

Сураглыг бразиль чогаалчы Жоржи Леал Амаду ди Фария (10.08.1912 ч. – -6.08.2001 ч.) “Элезинниң капитаннары” деп тоожузун 1937 чылда бижээн.

27 февраля

Планын ажыр күүсеткен

2023 чылда Тывада 193323 кижи профилактиктиг эмчи шинчилгезин эрткен.

27 февраля

“Өөредилгениң шапкынчылары” төлевилелдиң чаа чадазы

“Россия – арга-шинектерниң чурту” деп Президент платформазының бир кезээ болур “Өөредилге адырының шапкынчылары” төлевилелдиң дөрткү сезону ВДНХ-ның “Россия” Бүгү-делегей делгелге-чыыжында эгелээн.

26 февраля

Эмчиниң “буянныг чүрээ” өскерилбес

Февраль 22-ниң хүнүнде Тываның Кадык камгалал яамызының 2023 чылда ажыл-ижин түңнээр коллегия болуп эрткен.

26 февраля

2024 чылда 30 объектини чаагайжыдар

«Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин тургузары» деп күрүне программазы 2018 чылдан тура бүгү чурттуң болгаш Тываның чурттакчылыг черлерин чаагайжыдарынга дузалап турар.

26 февраля

Мыйызындан дуюунга чедир

Шаг-төөгүден бээр Тываның чурттакчы чонунуң кол ажыл-агыйы — мал азырап өстүрери.

26 февраля

Тайбың-даа амыдыралга ажыктыг

Февраль 22-де Тываның күрүне университединге Россияның “Билиг” ниитилели Эрес-дидим чоруктуң кичээлин эрттирген.

25 февраля

МӨҢГҮН БИЛЗЕК

Чечектигге чай кидин түлүк турган.

25 февраля

Дайынчының оруу

Ада-чуртун сөөлгү тыныжынга чедир камгалажып, ол дээш амы-тынын берген оолдарның хууда херектерин номчуп олура, оларның дугайында чүгле буянныг сөстерни чугаалаарын, бижиирин бодап олурар сен.

25 февраля

Соңгу назын

Кижи амытанда ийи сүнезин каттышкан чоруур.

25 февраля

Ногаа өзүмнерин өстүрери

Бо үелерде республиканың ногаажылары перец өзүмнерин өстүрүп эгелей берген, а помидор өзүмнерин тарыырынга белеткел ажылдары кидин түлүк чоруп турар.

25 февраля

“Культурлуг десант” Тожуда

25 февраля

Тыва дылды “интернет дылы” болдурарын чедип алыр дээш

Бүгү делегейниң Төрээн дылдар хүнүнде, Тываның Чазааның бажыңынга, Тыва Республиканың Баштыңының чанында дыл политиказының талазы-биле күрүне чөвүлелиниң ээлчеглиг хуралы болуп эрткен.

24 февраля

"Шын" солунум-биле кады мен

Бичии турумда ачам мени «Шын» солунга чүүлдерден бижип өөрен дээр чораан.

24 февраля

Ада-чурт камгалаары – ыдыктыг хүлээлге

Февраль 22-де Тываның В.Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга Ада-чурт камгалакчыларының хүнүнге тураскааткан байырлыг хемчег болган.

24 февраля

Кыштаглаашкынны хүр менди ажар дээш

Бо кыш Тываның малчыннарынга болгаш кожуун-сумулар удуртукчуларынга езулуг-ла шылгалдалыг чыл болган.

24 февраля

Экология айтырыын чөвүлел хуралга чугаалашкан

2022 чылда Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның даалгазы-биле Россияның экологтуг ниитилелиниң удуртукчузу Рашид Исмаиловтуң башкарылгазы-биле Экология айтырыгларының талазы-биле чөвүлелди тургускан.

24 февраля

Солдатка чагаа

Чадаананың 1 дугаар ортумак школазының өөреникчилери Шагаа болгаш Камгалакчылар хүнү февраль 23 уткуштур тыва дайынчыларга чагаалар бижээш, ТР-ниң шериг комиссариады таварыштыр фронтуже чо

23 февраля

Дидим дайынчы Кеша

Эрес-дидим дайынчы Кешаның (Кежик Ондарның) фото-чуруун социал четкиге ийи ай бурунгаар салган мен.

23 февраля

Байыр чедириишкини

Силерге Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) мурнундан Ада-чурт камгалакчыларының хүнү-биле байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер!

23 февраля

АДА-ЧУРТ КАМГАЛАКЧЫЛАРЫНЫҢ ХҮНҮ

Февраль 23-түӊ хүнү – Ада-чурт камгалакчыларыныӊ, шериг хүлээлгелиглерниӊ, дайынчыларныӊ бедик тура-соруун алгап-мактаан, оларныӊ ыдыктыг Ада-чуртунга шынчы чоруун илереткен чараш байырлал болур.

23 февраля

Чунар-бажыңнар чок…

Чоокку чылдарда кода-хоорай, суурларда чаа школалар, эмнелгелер, спорт, культура черлери, чуртталга бажыңнары туттунуп турары өөрүнчүг.

22 февраля

Өөредиглиг байырлал

Тываның кадет корпузунда өг-бүле кижизидилгезинге деткимче төвүнүң кижизидикчи башкылары Шагаа байырлалынга тураскааткан хемчеглерни методиктиг хүннеринде эрттирер чаңчылдыг.

22 февраля

Өг-бүлезин азыразын дээш …

Ядыы-ядамык чорук-биле демисел – РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң Айыткалының бир чугула айтырыы.

22 февраля

Шагаа соонда бодалдар

Сөөлгү үеде тыва чон Шагаа байырлалын дыка-ла чараш, шынарлыг эрттирер апарган.

22 февраля

Туранчыларның дыштаныр ынак чери

Эрткен чылдың июнь айда Бии-Хем кожууннуң төвү Туран хоорайга «Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин тургузары» деп федералдыг төлевилел-биле парк ажыдыышкыны болган.

22 февраля

Кыс-даа ошкап четтикпээн оол

Барык 10 чыл (1979–1989 чч.) болган афган дайынындан 14 муң ажыг совет солдаттар болгаш офицерлер ээп келбейн барган.

22 февраля

Шуру Ондар Тываның 6 дакпыр чемпиону болган

Эрткен улуг-хүнде, февраль 18-те, Кызылдың Аныяктар ордузунга болуп эрткен классиктиг шыдыраага Тыва Республиканың эр болгаш херээжен улус аразынга чемпионады доозулган.

21 февраля

Башкыларның башкызы

1924 чылдың январь 2-де Харьков хоорайга студент өг-бүлеге Тываның улустуң башкызы, «Улуг» башкы Регина Бегзи төрүттүнген.

21 февраля

Мира БАЛЧЫЙ: "Дөгерезинге дузалажырын кызыдып турар бис"

Тускай шериг операциязының айтырыглары кезээде республиканың Чазааның болгаш “Ада-чурттуң камгалакчылары” деп Күрүне фондузунуң онза хайгааралында турар.

21 февраля

“Бижээчиниң” автору

Россияның болгаш Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү Александр Ондарның 70 харлааны-биле холбаштыр чогаалчының бижээн номнарынга номчулга конференциязын февраль 15-те организастап эрттирген.

21 февраля

Шагаа, малчыннар, ном саңы

Шагаа – тыва чоннуң бурун шагдан салгал дамчып келген чаа чылды уткуп, эрги чылды үдеп, кышты хүр ашканын демдеглеп байырлаар байырлал.

21 февраля

Чыл чедиишкинниг эрткен

Эрткен неделяда Тыва Республиканың Өөредилге яамызының коллегиязы болуп эрткен.

21 февраля

«Өөредилге» национал төлевилел-биле

Россияның Президентизи Владимир Путинниң идип үндүргени «Өөредилге» национал төлевилел-биле Тывада чылдың-на чаа школалар туттунуп турар.

21 февраля

Тыва биле Завхан аймак – найыралчы харылзаалар

Тываның Баштыңы В. Ховалыг база Моолдуң Завхан аймааның губернатору Г. Өнөрбаяр олар ТР-ниң Чазаа биле Моолдуң Завхан аймааның чагыргазының кады ажылдажылганың документизинге атты салганнар.

21 февраля

Чалыы шыдыраачылар

Кызылда немелде өөредилге төвүнүң бичии шыдыраачыларының аразынга Шагаа–2024-ке тураскааткан дүрген шыдыраага шылгалдалыг маргылдааны Долзат Наксылдың ада-иези удуртуп, бедик деңнелге эрттирген.

20 февраля

Чуңгулаары база дүрүмнерлиг

Ажы-төлдүң айыыл чок чоруу дээш улуг кижилер харыысалгалыг болур. Каяа-даа чоруурга, айыыл-халап тургустунуп болур таварылгалар турар.

19 февраля

«Россияның хаак оруу» Тывада

Февраль 10-да Россияда калбаа-биле эрттирип турар 42 дугаар «Россияның хаак оруу» деп маргылдааны бистиң республиканың Спорт яамызы база Лыжа чөвүлелиниң удуртулгазы "Тайга" станциязынга организастаан

19 февраля

Үстүү орандан чоруткан Моортай-Дарган

Таңдының Межегейге алдын-мөңгүн болгаш демир-биле чүве кылыр кайгамчык уран шевер Моортай-Дарган деп кижи чурттап чораан.

18 февраля

Удуурунуң чуруму

Караңгыда удуңар.

18 февраля

Часкы үеде ногаа тарыырынга белеткел ажылдары

Кыштың сөөлгү айында огородчуларга ногаа тарыырынга белеткел ажылдары эгелей бээр, ынчангаш бо үеде кандыг ажылдарны канчаар чорударының дугайында чугаадан чорудуп көрээлиңер.

18 февраля

Өг-бүле чылынга тураскааткан хемчеглер

Президент Владимир Путинниң чарлааны Өг-бүле чылынга тураскааткан хемчеглер эрттирериниң талазы-биле республикада организастыг комитетти Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның дужаалы-биле тургускан.

18 февраля

Шүлүк кыдыраажындан

ПАИН САА (А.А. БАИНОВ)Хакас дылдан тыва дылче Чаяна ШИЛОВА очулдурган.

17 февраля

СОҢГУЛДАЛАР-2024

Бөгүн, февраль 17-де, бүгү чуртта Россияның Президентизиниң соңгулдаларының дугайында соңгукчуларга адрестиг медээлер чедирер "ИнформУИК" төлевилелдиң ажылы эгелээн.

17 февраля

Туураан чогаалчы дугайында сактыышкын

ССРЭ-ниң база Тываның чогаалчылар эвилелдериниң кежигүнү, уруглар чогаалчызы Экер-оол Кечил-оол 1934 чылдың декабрь 1-де Чаа-Хөл кожууннуң Адар-Төш баарында Ак-Хемге арат өг-бүлеге төрүттүнген.

17 февраля

Студентилерниң үлүг-хуузу

Студентилер отрядтары бир дугаар 1959 чылда М.В. Ломоносов аттыг Москваның күрүне университединиң физика факультединден эгелээн.

17 февраля

Сыдым байырлалы

Шагаа хүннеринде республиканың хоорай, суурларынга янзы-бүрү байырлыг хемчеглер болгулаан.

17 февраля

Чедиишкинниг боттанган

Февраль 14-те Кызылдың Аныяктар өргээзинге Тываның Культура яамызы 2023 чылда кылып чоруткан ажылын түңнээн хурал болган.

17 февраля

30 ажыг хуу ажыр күүсеттинген

РФ-тиң тудуг болгаш чуртталга-коммунал ажыл-агый сайыдының оралакчызы Никита Стасишин Тывага келген.

16 февраля

Чагыглар киирери уламчылап турар

Февраль 14-те РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң Тывада бүзүреттирген төлээлеринге Тываның хамаатылары дараазында чагыгларны киирген.

16 февраля

Күштүг квадрокоптерлерни ТШО зоназынче чорудар

ТР-НИҢ ЧАЗААНЫҢ ДЕТКИИШКИНИ-БИЛЕ КЫЛГАН ЧҮС ХИРЕ УЛУГ КҮШТҮГ КВАДРОКОПТЕРЛЕРНИ ТШО ЗОНАЗЫНЧЕ ЧОРУДАР.

16 февраля

Эпидемиологтар сагындырган

Чыл эгезинден республикада 10 муң чурттакчыга онааштыр грипп болгаш ОРВИ-ден аараан 834 таварылга бүрүткеттинген, эпидемиологтуг деңнелге 72,5 хуу четпес.

16 февраля

Аныяк шүлүкчү

«Таңды-Уула» чечен чогаал каттыжыышкынның эң-не аныяк, шүлүк чогаадырынга дыка сонуургалдыг кежигүнү Таңды кожууннуң Арыг-Бажы суурда Алик Аракчаа.

16 февраля

«Кара тюльпан» дагын келбезин!

Бо удаада чугаа чечек дугайында эвес, а совет самолет АН-12 дугайында, Афган дайынынга бажын салган совет солдаттар – маадырларның мөчүзүн дажып турган “Чүък-200” дугайында.

16 февраля

Социал фонд социал болгаш камгаладылга төлевирлерин 7,4 хууга өстүрген

Февраль 1-ден тура РФ-тиң Социал фондузу сая-сая российжилерниң ап турары чамдык социал төлевирлериниң хемчээлин 7,4 хуу өстүрген.

16 февраля

Алдар-адынга төлептиг башкы

«Киштен киш кара, кижиден кижи кончуг» дижир болгай.

15 февраля

Бичой угбайның төөгүп бергени

Бичой биле мен Чаа-Хөлдүң Ак-Туруг чурттуг бис.

15 февраля

Кызыл Сылдыс орден-биле шаңнаарын дилээн турган

Родион Хүргүл-оол өске-даа дайынчы эш-өөрү-биле каш айның шериг белеткелин Совет Эвилелинге эрттиргеш, Афганистанга келген.

15 февраля

Адыгжылар саны көвүдеп олурар

Тыва кижиниң шаг шаандан тура адаан-мөөрейлиг үш оюнунуң бирээзи – ча адары.

15 февраля

Чаа паркка Шагаалаан

Чурттуң Президентизи Владимир Путинниң эгелекчи саналы ёзугаар “Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин хевирлээри” федералдыг төлевилел эгелээнден бээр республикага 145 девискээрни чаартып чаагайжыткан.

15 февраля

Арат шөлүнге Улу чылын уткаан

Февраль 10-да найысылал Кызылга Арат шөлүнге Шагаа байырлалын демдеглеп эрттирген.

14 февраля

Дайынчы тура-соруун көдүрери-биле...

Шагаа хүнүнде, 55 дугаар гвардейжи мото-адыгжы (даг) бригаданың баазазынга ТШО-да киржип турар дайынчылар болгаш оларның өг-бүлелериниң аразынга Шагаа байырлалын таварыштыр “телекөвүрүг” болуп эрткен.

14 февраля

Бүдүү хүнүнде Тыва төпке

К.Б. Ондар аттыг тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвүнге чаңчыл ёзугаар Шагаа бүдүүзүнде база бир ханы уткалыг «муңгаш чарары» деп ёзулал болгаш тоол ыдар мөөрей болган.

14 февраля

Улуг дилээ – эмин эрттир сагыш човавазы

Тускай шериг операциязында чаңгыс чер чурттугларывыска гуманитарлыг дуза чедирип чораан команда дүүн массалыг информация чепсектериниң ажылдакчылары-биле ужурашкан.

14 февраля

Курлавырда сиген бар

Тыва Республиканың экономиказының кол адыры мал ажыл-агыйы агаар-бойдустуң байдалындан база дыка хамаарылгалыг.

14 февраля

Маадыр ие – чоргаар ат

Бүгү-ле шаңналдар аразындан эң-не кол шаңнал – “Маадыр ие” ордени дизе, частырыг болбас дээн хөй кижиниң бодалынга катчыр мен.

13 февраля

Бүрен-Бай-Хаак школазының 85 чылынга

«Кижи төлү каяа-даа чоруур, куш төлү каяа-даа ужар» деп тыва улустуң үлегер домаа бар. Бодумнуң ажыл-ижим, амыдыралым аайы-биле Каа-Хем кожууннуң Бүрен-Бай-Хаак ортумак школазында башкылап келдим.

13 февраля

Биче сержант Ай-Хаан Дамчайга мөңге алдар!

13 февраля

Меге документилер-биле демиселди күштелдирери чугула

Тывада орук-транспорт озал-ондааның саны чүге эвээжевейн турарыл, орукка чурум хажыдыышкыннары чүге үргүлчүлеп турарыл деп айтырыгны бодунга салбайн чоруур кижи чок боор.

13 февраля

Шемижилер демин көргүскен

Бо чылын хар кайда-даа улуг дүшкени-биле малчын аалдар мал чемин немей садар ужурга таваржып турар.

13 февраля

Улу чылы чүнү оштап турарыл?

Чөөн чүк ай-хүн чурагай санаашкыны-биле 2024 чылдың февраль 10-да ыяш олуттуг, ногаан Улу чылы моорлап келир болгаш ол февраль 10-дан келир чылдың январь 28-ке чедир бодунуң дүжүлгезинге саадаар.

12 февраля

Бардамнаар

Бардамнаткан бай демги оолдарны чалындыр сыгап шыдавайн барза, ооң бай адынга бужар бак.

12 февраля

Бойдузувуска таарыштыр

Шагаа дээрге чөөн чүк улустарының чыл санаашкыны ёзугаар чаа чылды уткуур байырлалы болгай.

12 февраля

Бичиизинден тура эртемни сонуургадыр

Россияда чылдың-на февраль 8-те Эртем хүнүн демдеглеп эрттирип турар.

12 февраля

Регионнуң хөгжүлдезинге ужур-дузалыг

Февраль 8-тиң хүнүнде Тываның күрүне университединиң кол оран-савазының хуралдаар залынга республиканың эртем ниитилелдериниң хуралы болуп эрткен.

12 февраля

Энергетиканың чаа күчүлерин ажыглалга киирер

Январь 8-те ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг “Россети” федералдыг четки компаниязының чиңгине директору Андрей Рюмин-биле “Кызылская” (220 кВ) подстанцияга четкеш, септелге ажылдарын хынап көрген.

12 февраля

Чаа дүрүм-биле эрттирген

Шагаа хүрежин февраль 9-та “Сүбедей” спорт ордузунга Тываның Спорт яамызы биле Тыва хүреш федерациязының удуртулгазы 128 мөгениң аразынга маргылдааны чаа дүрүм езугаар бедик деңнелге эрттирген.

11 февраля

Чаа парталар, сандайлар өөредилгеге салдарлыг

Россияның школаларынга капиталдыг септелгени калбаа-биле чорудар дугайында чарлыкты 2021 чылда РФ-тиң Президентизи Владимир Путин үндүрген турган.

11 февраля

Буян кылырга, чүс катап эглир

Февраль 8-те Тыва үндезин культура төвүнге Ирина Романова аттыг “Тываның буянныг чүректери” мөөрейниң тиилекчилерин шаңнаар бир дугаар байырлыг ёзулал болган.

11 февраля

Хар ашталгазы кидин түлүк

Тываның девискээринге 2023 – 2024 чылдың кыжынында хар аажок кылын чагган.

10 февраля

Найырал улам быжыгар

Тыва чоннуң эң-не ыдыктыг байырлалы – Шагаа.

10 февраля

Кажык-биле аът чарыштырары

Кажык-биле аът чарыштырары берге тыртар (аът дүжүрер, төлге дүжүрер) дөрт сага-кажыктар болгаш кижи бүрүзүнге бир-бир «аът».

10 февраля

Күрүне шаңналдарын тывыскан

Бөгүн, февраль 10-да, Тываның Чазааның бажыңынга Шагаа байырлалынга уткуштур күрүне шаңналдарын ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг тывыскан.

10 февраля

Кижи бүрүзүнүң киржири чугула

РФ-тиң Төп соңгулда комиссиязының эгелээни “Мобильдиг УСК” чурагайлыг төлевилелди Туран хоорайның «Туранская Центральная» 118 дугаар соңгулда участогунга эрткен чылын шенээн турган.

10 февраля

Шагаа уткуштур ачы-дуза чүъгүн дайынчылар алган

Февраль 1-де Тывадан ээлчеглиг ачы-дуза чедирилгезин Шагаа уткуштур республиканың чону тускай шериг операциязында киржип турар оолдарже чыып чоруткан.

10 февраля

Байыр чедириишкини

Тыва Республиканың шериг комиссариадының хуу составының болгаш бодумнуң өмүнээмден сеткилимниң ханызындан Шагаа-биле байыр чедирип тур мен!

10 февраля

Шагааның бир чаазында Тывага Саң салыр ёзулалды эрттирген

Саң салыр ёзулалды Шагааның бир чаазының даң бажында Кызыл хоорайга болгаш республиканың кожууннарынга эрттирген.

10 февраля

Байыр чедириишкини

Тыва чонувус ынак байырлалы Шагаа моорлап келди.

10 февраля

Байыр чедириишкини

Шаг-тѳѳгүден бээр салгалдан салгалче дамчып келген тыва чоннуң ыдыктыг байырлалы – Шагаа-биле!

10 февраля

ШАГААДА ЧҮК ҮНДҮРЕРИ

Кижилерниң салым-хуузу төрүттүнген чылының меңгизи, олудундан аңгыда, чыл санында өскерлип турар меңгизи болгаш олуду чугула хамаарылгалыг болур.

09 февраля

Хол бөмбүүнүң маргылдаазы

Январь 30-ден февраль 2-ге чедир "Сүбедей" спорт ордузунга 2008–2009 чылдарда төрүттүнген оолдар, уруглар аразынга республиканың бирги чери дээш хол бөмбүүнге маргылдаа болган.

09 февраля

Шагааны уткууру

Шагаа – чөөн чүк чоннарының Чаа чылы, частың эге айы.

09 февраля

Көк Улу чылы моорлап келир

2024 чылдың февраль 10-да 3.40 шакта 3 көк меңгилиг көк Улу чылы моорлап келир.

09 февраля

Өгбе аваның ук-салгалы

Чаа-Хөл кожууннуң база бир төрел аймааның улуг өгбе иези Долума Маны-Караевна Монгуш.

09 февраля

Тывага 48 059 эмнелге хуудузун 2023 чылда төлеп берген

2023 чылда Россияның Социал фондузунуң Тыва Республикада салбыры 48 059 түр үеде ажыл кылыр шинек чок дугайында электроннуг хевирлиг хуудусту төлеп берген.

09 февраля

Бай-Тайганың төлдери бис

Бай-Тайга – чараш болгаш байлак булуңнарның бирээзи.

08 февраля

Ийи-Тал – Баян-Кол аразында

Меңээ амы-хууда амыдырап-чурттаар, акша-төгерик ажылдап алыр, ажы-төл азыраарының кара чаңгыс аргазы – чолаачылаары.

08 февраля

Саа-Ловуң-Хелиң

Арат коданнарлыг Сарыг-Холче Кошкар-Баштыг арт тавартыр чадаг оруктап база аргыжар.

08 февраля

Үш чыл дургузунда үш катап көвүдээн

Тывада «Самбону – школаларже» төлевилел-биле ажыттынган спортчу клубтарда белеткенип турар бичии мөгелерниң саны 342 кижи четкен.

08 февраля

Эртем оруу каалама эвес, ол кадыр-берт, хат-шуурганга дөмей

ТР-ниң Өөредилге яамызының «Национал школа хөгжүдер институду» күрүнениң бюджет эртем албан чериниң эртем секретары, ф.э.к.

08 февраля

Кызымак «афганчы»

Сактып кээримге-ле, Артур Шывык школага идепкейжи өөреникчи кижи.

08 февраля

Тываның хөмүр-дажының шинчилекчизи

«Тергиин аныяк эртемден–2019» мөөрейге 2-ги черни алган Солаңгы Ондар-биле Россияның эртем хүнүн уткуштур чугаалаштым.

08 февраля

Амгы үеге дүүшкен ортулукчугаш

Чедери берге ыраккы Тожу кожууннуң Сыстыг-Хем суурунда фельдшер-акушер пунктузун ажыткан.

08 февраля

Улаштыр кады ажылдажылганы чугаалашкан

Эртем хүнүнге тураскаадып, “Тюркология” эртем-өөредилге төвүнүң ажылдакчылары Кызылдың транспорт техникумунуң МЭЭП-31 бөлүүнүң 3-кү курузунуң сургуулдарынга экскурсия кичээлдерин эрттирген.

07 февраля

Кадыы дээш камнаныр, туржур

Туберкулез – айыылдыг болгаш халдавырлыг аарыг.

07 февраля

Ижер арыг суг

Тыва бо хүннерде «Арыг суг» деп федералдыг тѳлевилелдиӊ ачызында республиканыӊ чурттакчыларыныӊ хѳй кезиин шынарлыг, арыг ижер суг-биле хандырып турар.

07 февраля

Шагаа хүннеринде 800 ажыг культура-массалыг хемчеглер эртер

Тыва бо чоокку хүннерде ай санаашкыны-биле чоннуң Чаа чыл – Шагаа байырлалын демдеглеп эрттирер.

07 февраля

Тывада өршээлдиг

2023–2024 чылдарның кыжынында Россияның элээн хөй хоорайларынга чаагайжыды туткан хөй квартиралыг бажыңнарның чылыг-биле хандырылгазы дыка улуг бергедээшкиннерге таварышкан.

07 февраля

Эки амыдыралче чүткүл

ТР-ниң Чазак Даргазы Владислав Ховалыгның эгелээшкини-биле Тывада “Элээр суур” деп мөөрей уламчылап турар.

07 февраля

Чугула болгаш түрлүг чепсекти бүдүрүп эгелээн

Регионнуң Чазааның деткиишкини-биле Кызылда ужудукчу чок ужар шериг дериг-херекселдер бүдүрүлгезиниң хемчээлин улгаттырган.

07 февраля